KKTC'ye su taşıyan hattın kopmasında sabotaj şüphesi!
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) su ihtiyacını karşılamak amacıyla yaklaşık 4 sene önce hizmete giren Deniz Geçişi İsale Hattı’nda gerçekleşen kopmanın sebeplerini araştıran uzmanlar, raporlarda "Ya kesildi ya trolcüler kopardı." ifadesini kullandı.
Mersin’den Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) uzanan Deniz Geçişi İsale Hattı’nda geçen hafta gerçekleşen kopma, akıllara bazı soru işaretlerini getirdi. Hasara ilişkin "bir boruda kopma gerçekleştiği" açıklaması yapılırken, Su Politikaları Derneği uzmanlarının sunduğu ön değerlendirme raporunda "sabotaj veya trol avcılığından kaynaklı" bir hasarın altı çizildi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, Yüksek İnşaat Mühendisi Yusuf Başlamışlı ile Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız'ın hazırladığı ön değerlendirme raporunda, Deniz Geçişi İsale Hattı'nın askılı boru sistemiyle deniz geçilerek su aktarılan dünyadaki tek proje olduğu vurgulandı.
Raporda, "Beş yıldır sorunsuz olarak işletmede hasar sonrası yapılan ilk gözlemde şamandıranın deniz yüzeyinde görülmesi nedeniyle hasara neden olabilecek ihtimaller arasında şamandırayı deniz tabanındaki beton bloklara bağlayan askı halatının kesilmeye maruz kalarak hasarın oluşma ihtimali yüksek görülmektedir. İkinci ihtimal ise 350-400 metreye ağ bırakabilen gırgır teknelerinin avlanma sırasında ağın şamandıraya dolanması sonucu şamandıranın yukarıya çekilmesi ve sonra askı halatının kesilerek deniz tabanındaki beton bloğun aşağıya bırakılmasıdır." ifadelerine yer verildi.
Tsunami ve olağanüstü deprem gibi durumların bölgede meydana gelmediği, fiziki bir hasar meydana gelmesinin mümkün olmadığı belirtilen raporda, "Hasar sonrası yapılan ilk gözlemde şamandıra deniz yüzeyinde görülmüştür. Boru hattının geçtiği bölgede deniz altında oluşabilecek akıntıların böyle bir hasarın oluşmasında etkili olmayacağı değerlendirilmiştir." denildi.
"Askı halata kesilemeye maruz kalmış olabilir"
Raporda, isale hattının deniz yüzeyinden 250 metre derinlikte ve askıda geçirildiği kaydedilerek, "KKTC Su Temin Projesi’nde 66.5 kilometrelik deniz geçişi isale hattı, her biri bin 600 milimetre anma çapına sahip ve 500’er metre uzunluğunda olan yüksek yoğunluklu polietilen yekpare boruların birbirine mekanik olarak bağlanması suretiyle teşkil edilmiştir." ifadeleri kullanıldı.
Yüzeyinden 250 metre derinlikteki boruların şamandıralar aracılığıyla askıda tutulduğu ve deniz tabanına beton bloklar aracılığıyla sabitlendiği aktarılan raporda, "Bloklara bağlanan askı halatının kesilmeye maruz kalarak hasarın oluşma ihtimali yüksek görülmektedir." değerlendirilmesi yapıldı.
"Hatta sorun meydana gelmesi nedeniyle vanalar kapatıldı"
Raporda, Türkiye Cumhuriyeti’nden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne gelen vanaların hatta sorun meydana gelmesi nedeniyle kapatıldığı kaydedilerek, "Bu nedenle boru hattından KKTC’deki Geçitköy Barajı’na su iletimi durmuştur. Ancak Geçitköy Barajı’nda KKTC’nin 10 aylık su ihtiyacını karşılayacak 20 milyon metreküp su bulunmaktadır." denildi.
Hasarın onarımının ve boru içine dolan tuzlu suyun boşaltılmasının bu süreden çok daha kısa sürede gerçekleşebileceğine dikkat çekilen raporda, "Bu nedenle oluşan bu hasarın KKTC’nin su arz güvenliğine olumsuz etkisinin olmayacağı değerlendirilmektedir." denildi.
