Habernediyor'la kolay ekonomi: Borsa

Borsa aslında bir pazar, fakat alıcı ve satıcıların yüz yüze gelmesine gerek yok. Aracılar sayesinde alıcı ve satıcılar borsada işlemlerini gerçekleştirebiliyor.

Bu işlemler içerisinde genellikle tahvil, hisse senedi ve bono gibi yatırım araçları kullanılıyor. Bu yatırım araçlarına menkul kıymet deniyor. Altın, gümüş gibi değerli madenler, petrol, doğal gaz gibi enerji ürünleri, döviz, buğday, kahve, pamuk gibi tarım ürünleri de borsada fakat spot piyasada işlem görüyor.

Borsada alıcılar bir talep, satıcılar ise bir arz oluşturuyor. Talep ve arzın değişmesiyle borsada değişiklikler meydana geliyor. Borsanın inip çıkması haberleri de bu değişiklikler yüzünden ortaya çıkıyor.

Borsada hangi şirketler var?

Borsadaki şirketler genellikle halka arz edilmiştir, yani kişi ya da kurum bu şirketin hisselerine belirli oranlarda sahip olabilir.

Sör Richard Brunson'ın New York Borsası önündeki fotoğrafı

Sör Richard Brunson'ın uzay seyahat şirketi Virgin Galactic halka arz edilmiş ve New York Borsası'nda görkemli bir şekilde yerini almıştı.

Türkiye'deki halka arz edilen şirketler ise Kamuyu Aydınlatma Platformu resmî internet sitesinde detaylı incelenebilir.

Borsada nasıl işlem yapılır?

Borsa İstanbul

Diyelim ki, elinizde birikiminiz var ve bunu borsada değerlendirmek istiyorsunuz. Bunun için önce halka arz edilen şirketlerin birinde bir hesap açmanız gerekiyor. Hesabı açtığınızda, borsaya girmiş oluyorsunuz.

Sonrasında borsada bulunan menkul kıymetlerin kârlılığına göre alım-satım işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Bu işlemlerin aynısı tarım ve enerji ürünleri ile döviz için de gerçekleştirebilirsiniz.

Borsa endeksleri ne anlama geliyor?

BIST100 endeksinin bir grafiği

Borsa ile ilgili sürekli karşımıza çıkan kavram ise endeks. Borsa endeksleri, borsada işlem gören şirketlerin belirli kıstaslara göre derlenerek oluşturulan veri grubunu ifade ediyor.

Türkiye'de "borsa düştü, yükseldi" gibi yorumlar genellikle BIST100 endeksi üzerinden değerlendiriliyor. Borsa İstanbul'un BIST100 endeksinde Borsa İstanbul'da işlem gören 568 şirket arasında en çok işlem gören ilk 100 şirket bulunuyor. Bu 100 şirket ise belirli aralıklarla değişiyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nde en popüler olan endeksler Nasdaq, Dow Jones ve S&P. Avrupa'da ise en fazla önem atfedilen endeksler ise Almanya'da DAX, İngiltere'de FTSE 100 ve Fransa'da CAC 40 olarak geçiyor. Asya borsalarında ise Şangay ve Nikkei endeksleri göze çarpıyor.

Habernediyor.com / İrem Çorum