Faz 1, sahne iki

Çin, ABD ile küçük bir ticaret anlaşmasından daha fazlasını almaya çalışıyor ve Amerikan gümrük tarifelerinin düşmesini "iyi niyet gösterisi" olarak görmek istiyor.

EKONOMİ 14.11.2019, 14:47
Faz 1, sahne iki

Çin ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ticaret çatışması sadece dev ekonomiler arasında değil, tamamen farklı kamusal müzakere tarzlarıyla gerçekleşiyor. Bir tarafta, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’den övgüyle bahsettiği ve yerden yere vurduğu tweetleri var. Diğer tarafta, aynı mesaja inatla takılmış bir Çin bürokrasisi var: iki ülkenin bir ticaret anlaşmasına ulaşması için tarifelerin kaldırılması gerekiyor. Geçen ay ortaya çıkan mini bir anlaşma, bu zıtlıkların mini bir testi olarak şekillendi.

"Aşk festivali"

ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping

Bu mini anlaşmanın ana hatları - ya da Başkan Trump'ın belirttiği gibi, "önemli birinci aşama anlaşması" - yeterince net görünüyordu. Çin, Amerikan tarım ürünlerini satın alacak ve ABD, Çin’e daha fazla tarife eklemekten vazgeçecek. Bu temel anlaşma ile iki savaşçı, Çin’in stratejik endüstrilerine verdiği destek gibi daha ağır konulara girecekti. Fakat o zamandan beri iki sorun ortaya çıktı: biri tahmin edilebilir, biri değil.

O zaman tahmin edilebileceği gibi, mini ateşkesteki önemli detayların eksikliği büyük farklılıkları gizliyordu. Başkan Trump, ticaret görüşmelerinin bir "aşk festivali" olduğunu ve Çin’in ABD tarım ürünlerinden 40-50 milyar dolar tutarında ürün alacağını, ticaret savaşından önceki dönemde alınan miktardan yaklaşık iki kat daha fazla, söyledi. 

Ancak, Başkan Trump daha fazla böbürlendikçe, Çin daha fazla zorlayacak bir açılış görmüş görünüyor. Birçok farklı rapora göre, Çinli müzakereciler mini anlaşmayı tamamlamak için ABD'nin sadece yeni tarifelerden kaçınmak yerine mevcut tarifelerinin bir kısmının kaldırılması gerektiğini talep etti.

Çin’in oynadığı bu kumar şimdilik masrafını çıkarmış gibi görünüyor. 4 Kasım'da Trump yönetiminden bir yetkili, ABD ile Çin arasındaki birinci aşama bir anlaşmanın 1 Eylül’de uygulanan yüzde 15’lik tarifeyi 112 milyar dolara geri alabileceğini belirtti. Çin, ABD ticaret sekreteri Wilbur Ross’un 5 Kasım’da ima ettiği, sıvılaştırılmış doğal gaz alımı gibi bazı "yumuşatıcılar" sunabilir.

Ancak tarife indirimi bir ABD imtiyazı olacaktır. ABD'nin baş ticaret müzakerecisi Robert Lighthizer’in önceki duruşu, Çin’in ne tür bir anlaşmaya varacağını kanıtlayana kadar tarifelerin kalması gerektiği yönündeydi.

Şili'deki protestolar

Şili'de gerçekleşen protestolardan bir görüntü

Tahmin edilemeyen sorun Şili'de gerçekleşen büyük protestolardı. Başkan Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kasım ayının ortalarında Şili'deki Asya-Pasifik ülkelerinin zirvesinde mini anlaşmalarını tarafsız bir zeminde imzalamayı umuyordu. Ancak organizatörler zirveyi iptal etti. Bu durum, iki liderin nerede ve ne zaman bir araya gelmeleri gerektiği ile ilgili bir müzakere sorunu yaratıyor. Başkan Trump’ın doğaçlama yapma eğilimi göz önüne alındığında, Çin, görüşmeyi kabul etmeden önce masada siyasi bir kazanç olduğundan emin olmak istiyor.

Çinliler, yine de mini anlaşmanın bir parçası olarak ABD şirketleri için daha kârlı başlıklar içerebilir. Fakat bir aksama olmadan imzalanmış olsa bile, ticaret savaşının sona ermesi şu an için olağan gözükmüyor. Yüzlerce milyar dolarlık Çin ihracatı yine de tarifelerden etkilenecek ve şirketler eskilerin belirsizliği ile uğraşması gerekecek.

Başkan Trump'ın hâlâ son sözü olacak. Ve ondan sonra da bir tane daha olacak.

Habernediyor.com / İrem Çorum

Yorumlar (0)