Faizsiz ev alınabilir mi?

Günlük hayatımızda karşımıza çıkan birçok farklı ekonomik ve finansal kuruluş bulunuyor. Fakat son zamanlarda ev ve araba sahibi olmak isteyenler için birtakım kuruluşlar var. Bunların en bilindikleri Eminevim, Fuzulev ve Birevim.

Firmaların sistemi nasıl çalışıyor?

Diyelim ki, 100 bin TL tutarında bir ev satın almak istiyorsunuz ve her ay 1000 TL ödeyecek kadar bütçeniz var. Sizin gibi 100 kişi bir araya getirilip sırayla herkese ev alınmaya başlanıyor, bu da kura yöntemiyle gerçekleşiyor.

Firmalar bu yöntem ile size faiz, peşinat ve kredi ödemeden ev sahibi olma fırsatı sunuyor. Firmaların bu durumdan kazancı ise sadece organizasyon ya da katılım bedeli denilen ücret olarak karşımıza çıkıyor.

Normal bankalardan farkı ne?

Türkiye İş Bankası'nın şubelerinden biri

Ev almak isteyen biri bir bankaya gittiğinde çeşitli kredi opsiyonlarıyla karşılaşır. Bu krediler, bankanın belirlediği faiz oranlarına bağlı kalır ve siz krediyi öderken aynı zamanda faizini de ödersiniz. Bu açıdan, bu kuruluşlar bankalara kıyasla daha farklı bir finansman olanağı sunuyor.

İslami bankacılık gibi mi?

Malezya kökenli Bank Islam

Seda Yıldırım ve Durmuş Çağrı Yıldırım'ın makalesine göre İslami bankacılık, İslam'ın ruhu, ahlâkı ve değer sistemi ile uyumlu olan ve İslam Şeriatının belirlediği ilkelerle yönetilen benkacılık sistemi olarak tanımlanıyor. Bu noktada bu bankacılık türü sadece faizden kaçınmanın yanı sıra etik ve sosyal olmayan uygulamalardan da kaçınıyor.

Pratikte bu tarz bir bankacılık sistemi, konvansiyonel para kredilerinin, maddi varlıklara ve gerçek hizmetlere dayalı çalışıyor.

Malezya, Pakistan, İran, Bahreyn, Mısır, Endonezya ve Sudan'da faaliyet gösteren bu bankalar, Türkiye'de henüz gelişmekte olan bir piyasa olarak karşımıza çıkıyor.

Dolayısıyla, Eminevim gibi finansal kuruluşlar faizden kaçınma özelliğiyle İslami bankacılığa benzediği söylense de, tam anlamıyla bir banka olarak tanımlamak güç.

Saadet zinciri mi?

1990'lı yıllara "saadet zinciri" terimini kazandıran Kenan Şeranoğlu

Bu kuruluşlar hakkında bir diğer tartışılan konu ise bu kuruluşların saadet zincirine benzeyip benzemediği.

Saadet zinciri ya da Ponzi oyunu, bir para kazanma sistemi olarak tanımlanabilir. Bir diğer ismi de pyramid scheme olarak geçen bu sistemde, piramidin en üstündeki insanların çok para kazandır ve satılan bir ürün ya da hizmetin görünür olmaz. Piramit sadece bu görünürde olmayan ürün ya da hizmetin satın alınması üzerine devam eder.

Saadet zincirleri birçok ülkede yasak, Türkiye'de de 6502 sayılı Tüketicilerin Korunması Hakkında Kanun ile yasaklandı.

Bu finansal kuruluşlar, birçok açıdan saadet zinciri sistemiyle de benzerlik gösteriyor, benzerlik gösterdiği kısım ise bu sistemin devam etmesi için yeni girişlere ihtiyaç duyması. Yani, yeni girişler olmaz ise, sistem bir şekilde patlamaya müsait.

Fakat bu kuruluşlar arasında en eskisi olan Eminevim, yaklaşık 25 yıldır bu işi yürütüyor. Fuzulev ve Birevim nispeten yeni firmalar ve birçok insan bu sistem sayesinde ev sahibi olabildiğini savunuyor. Bu sistemi aynı zamanda kooperatif sistemine de benzetenler de mevcut.

Birçok farklı tartışmalar olsa da, ileride bu firmaların gidişatını hep birlikte görmüş olacağız.

Habernediyor.com / İrem Çorum