Faiz ve enflasyon nasıl yorumlanmalı
Faiz oranları artışları nasıl yorumlanmalı? Hesaplanan faiz oranları pazara nasıl yansıyor? Pazar ve bu oranlar neden farklılık gösteriyor? Cevabı haberimizde…
Ekonomik terminolojide enflasyon çeşitli teorisyenler tarafından tanımlanıyor. Ünlü teorisyen Dawson enflasyonu fiyatlar genel seviyesindeki durağanlaşmayan artışlar ya da paranın değerindeki sürekli düşüşler olarak tanımlarken, bir diğer teorisyen Fisher ise tam istihdam düzeyindeki bir ekonomideki para arzı artışının fiyatlar genel düzeyini artırması olarak yorumluyor. Yani fiyatlar yüzde 10 yükseliyorsa, faiz oranları yüzde 10 artış kaydedinceye dek sürecek. Fiyatların yükseliyor oluşu reel faiz maliyetinin suni olarak düşmesine neden olacak. Bununla birlikte, faiz hadlerindeki yükseliş fiyat artışlarıyla aynı oranda ve düzeyde artıyorsa o ekonomide pahalılık olacak. Burada olması hedeflenen ekonomik hareket faiz oranını enflasyon hızına uyarlamak. Aksi durumda spekülasyonlar meydana gelecek ve borçlanma eğilimi olacak. Bu şekilde de, faiz oranları yükselirken para arzı da genişlemeye devam ederse, fiyatlardaki artış önlemeyecek hale gelecek.
Türkiye'de nasıl yorumlanıyor
Para basımı ve para politikasını yürütmekte olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçtiğimiz yıl Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlanmıştır ve Bakanlığın doğrudan etki alanına giriyor ve siyasi hedeflerle daha çok ilişkilendiriliyor. TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlanmadan önce özellikle 2016 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve TCMB arasındaki faiz indirme çatışması 2019 Türkiye’sinde doğrudan ekarte edildi. TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlandıktan sonra bu çatışma engellendi ancak uluslararası ortamda TCMB’nin özerkliği eleştiri ve hedef konusu haline geldi. Bankalar, TCMB faiz oranlarına yakın mevduat faiz oranları tutması gerekirken sert bir şekilde düşürüyor. Bu gibi durumlar piyasada spekülasyonlara ve şiddetli fiyat artışlarına sebep oluyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TCMB ile çatışması uluslararası kuruluşların özerk Merkez Bankası görüşleri odağındaki çatışmalara dönüşmesindeki temel nedenin bu olduğu görüşleri de ekonomistler ve analistler tarafında sunuluyor.
www.habernediyor.com / Safa Kaçar
