EYT sorunu çözülmeyecek mi?

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT), ülke gündeminin uzun süredir bir parçası ve EYT güncel sorunlarını duyurmak için çeşitli kollardan hükûmete sesleniyor. Peki, EYT gerçekte ne ve neden ortaya çıktı?

EYT ne ve nasıl ortaya çıktı?

EYT, 8 Eylül 1999'da kabul edilen 4447 sayılı Kanun ile ortaya çıkıyor. 1999'daki kanun öncesinde kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin günlük prim gün sayısı emekli olmak için koşulları sağlıyordu. 

Fakat yapılan yasa düzenlemesiyle emeklilik yaşı erkeklerde 60'a, kadınlarda 58'e çıkartıldı ve gerekli prim gün sayısı 7 bin güne artırıldı.

2008 yılında yapılan bir diğer yasa değişikliği sonucu emeklilik için gereken yaş sınırı bir kez daha yükseltilmiş oldu.

Bu yasa değişikliği sonucunda 2048'de kadın ve erkek çalışanların emeklilik yaşının 65'te eşitlenmesi öngörüldü. Fakat hâlâ çalışanların emeklilik yaşı, prim günlerinin gerekli koşulu sağlayacak bir gün sayısına ulaşmasına rağmen artmış bulundu.

EYT ne istiyor?

EYT'nin en önemli isteği, emekli olmak. Çünkü prim günlerini doldurduklarını savunuyorlar ve yaşın bir problem olmasını istemiyorlar.

Diğer istekleri ise emekli aylığın asgari ücret seviyesine yükselmesi ve emekli olduktan sonra çalışmak isteyenlerin emekli aylığının belirli bir oranda veya tamamen kesilmesi.

"EYT konusu, ülke ekonomisini çökertmeye dönük bir adım"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katar ziyareti dönüşünde EYT hakkında açıklama yaptı ve şunları kaydetti:

"EYT konusu fazla uzun sürmez. Kısa bir süre sonra bu olayın nasıl bir manipülasyon, ülke ekonomisini çökertmeye dönük nasıl bir adım olduğunu herkes kabul edecek ve bunun karşısında durmaya başlayacak. Bunun, ülkemize bir kazanımı yok, kaybettirir. Şu anda İskandinav ülkeleri artık bu işten vazgeçme noktasına geldiler. Emeklilikte yaş olayını 70’in üstüne çıkarıyorlar. Biz de ise tam aksi. Kaldı ki Bay Kemal kendi döneminde emeklilik yaşının yükseltilmesini savunan birisidir. Fakat burada tamamıyla siyasi davranıyor, “Buradan ne elde ederiz” diye bakıyor ve böyle bir tezi savunmaya çalışıyor."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kısaca, EYT'nin Türkiye ekonomisine oldukça maliyetli olacağını düşünüyor ve bunun manipülatif bir durum ortaya çıkardığını belirtiyor.

OECD ülkeleri arasında en erken emekli olan ülke Türkiye

Türkiye'de son yasa değişikliğiyle birlikte, kadınlar 58 ve erkekler 65 yaşında emekli olabiliyor. Bu duruma göre Türkiye, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesindeki ülkeler arasında en erken emekli olan ülke olarak karşımıza çıkıyor.

Fakat Türkiye aynı zamanda en kötü emekliliğe sahip ülkelerden biri olarak kabul ediliyor. Melbourne Mercer'in Küresel Emeklilik Endeksi'ne göre Türkiye 37 ülke arasında sondan üçüncü sırada bulunuyor. Bu endekste ise birincilik, yani en iyi emeklilik Hollanda olarak gerçekleşiyor.

Emeklilik özelleşmeli mi?

Emeklilik, sosyal devlet anlayışının öne çıktığı alanlardan biri ve özelleştirilmesi devlet harcamalarını bir nebze rahatlatabilir. Özelleştirme gerçekleşirse, çalışanlar, Amerika Birleşik Devletleri'nde olduğu gibi, sadece kendi birikimleriyle emekli olabilecek.

Özelleştirilen bir emeklilik sistemi, bu açıdan Türkiye'nin yaşadığı en büyük ekonomik sorunlarından biri olan tasarrufların azlığı bu şekilde çözümlenebilir. Fakat Türkiye'de kayıt dışı istihdam gittikçe artan bir eğilim içerisinde ve bu kayıt dışılık beraberinde daha az bir ücret oranı ve dolayısıyla daha az tasarruf demek oluyor.

Bu açıdan emeklilik sistemini özelleşmesi, uzun vadede çok iyi sonuçlar doğuracak gibi görünmüyor. Fakat EYT'nin sorunları bir çözüme kavuşacakmış gibi durmuyor.

Habernediyor.com / İrem Çorum