EYT'lileri üzen haber... Programda yok!

2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda, emeklilikte yaşı takılanlara (EYT) müjdeli bir haber gelmeyecek gibi görünüyor.

Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan, konuya ilişkin yazısında şu ifadeleri kullandı:

"Eylül ayında, Cumhurbaşkanı Erdoğan, EYT mağdurları ile görüşülmesi için Sosyal Politikalar Kurulu'nu görevlendirmişti. Bu da emeklilikte yaşa takılanlar için bir umut ışığı olmuştu. Hatta bu konuda 2020 yılında yeni gelişme yaşanacağı bile söyleniyordu. Ancak 2020 Yılı Programı'nda, bu konuda bir aksiyon alınacak gibi gözükmüyor. Aksine programda, sosyal güvenlikte mevcut durum özetlenirken; geçmişte uygulanan erken emeklilik ve yüksek aylık bağlama oranlarınin aktüeryal dengeyi bozması nedeniyle sosyal sigorta sisteminin gelirlerinin giderlerini karşılayamadığına ve yapılan reformlara rağmen sistemin açık vermeye devam ettiğine değiniliyor.

Finansman açığını kapatmak için sisteme bütçeden yapılan transfer tutarının GSYH'ya oranının 2017 yılında yüzde 0.79'dan, 2018 yılında yüzde 0.48 düzeyine gerilediği vurgulanıyor ki, sosyal sigorta primlerine devlet katkısı, ek ödemeler, faturalı ödemeler, ödeme gücü olmayanların genel sağlık sigortası primleri bu orana dahil değil.

Ayrıca, Programda, "Sosyal sigorta sisteminde finansal sürdürülebilirlik açısından önemli bir gösterge olan aktif-pasif oranı 2017 yılında 1.95 iken, 2018'de bu oran 1.86 olarak gerçekleşmiştir. Çırak, stajyer ve kursiyer hariç tutulduğunda ise bu oran 1.82 seviyesinden, 1.73'e gerilemiştir" deniyor.

Peki, aktif-pasif oranı nedir? Çalışanlara aktif sigortalı; emekli, dul, yetim, malul sigortalılara pasif sigortalı deniyor. Aktif-pasif oranı da kaç aktif calışanın, kaç pasif çalışanı finanse ettiğini gösteriyor. Bu oranın ideali ise 4. Yani 4 çalışan, 1 pasif sigortalıyı finanse etmeli. Son açıklanan verilere göre bu oran bizde 1.86. Buradan yola çıkarsak, 2020'de emeklilikte yaşa takılanlar için herhangi bir tasarrufta bulunulmayacağını söylemek sanırım yanlış olmaz."

Cumhurbaşkanı Erdoğan ne demişti?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, EYT mağduru olduğunu söyleyen bir vatandaşın "EYT çıkacak mı?" sorusuna "Yani 40 yaşında emekli mi olalım, 40 yaşında, 50 yaşında emeklilik mi olur." karşılığını vermişti.

Bunun üzerine "Sağlığımız bozuluyor nasıl yapacağız?" yanıtını veren vatandaşa Erdoğan, "Sağlığı bozuk olanlar zaten primlerini her şeyini ödemişse, erken emeklilik noktasında zaten emekli olur." açıklamasında buılunmuştu.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal'a da emeklilikte yaşa takılanlar için bütçeden kaynak ayrılıp ayrılmadığı sorulmuştu. Ağbal, "2020 yılı bütçesi yapılırken mevcut belirlenmiş Kalkınma Planı, Yeni Ekonomi Programı ve mevzuatta tanımlanmış görevler kapsamında giderler oluşturuldu. Dolayısıyla mevzuatta öngörülmeyen herhangi bir konuda bütçeden yeni bir kaynak öngörülmedi." ifadelerini kullanmıştı.