Enflasyon beklenenden düşük, fiyatlar hala yüksek!
3 Eylül’de açıklanan enflasyon verilerinden sonra gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) çevrildi. Enflasyon rakamlarının beklenenden düşük gelmesi ise ekonomistleri şaşırttı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici fiyatları, ağustos ayında aylık bazda yüzde 0,86 artış gösterirken, baz etkisi nedeniyle yıllık TÜFE yüzde 16,65'ten yüzde 15,01'e geriledi.
Ekonomistlere göre TÜİK’in açıkladığı verilerde bir tutarsızlık var. Ekonomist Mahfi Eğilmez, Twitter hesabından paylaştığı tweette durumu şöyle değerlendirdi:
Ağustos ayında enflasyon TÜFE'de %0,86 arttı, Yİ-ÜFE'de %0,59 azaldı. Böylece 12 aylık TÜFE %15,01'e Yİ-ÜFE de %13,45'e gerilemiş oldu. İstanbul'da İTO Ücretliler Geçinme Endeksinin (perakende fiyatlar) %2,53 arttığı Ağustos ayında TÜFE'nin %0,86 artması oldukça tuhaf.
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) September 3, 2019
TÜİK’in açıkladığı enflasyon verilerine şaibeli bakan siyasetçiler de mevcut. HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, Twitter hesabında paylaştığı tweette TÜİK’in açıkladığı rakamların manipüle edildiğini savundu.
Doğalgaza, çaya, sigaraya, elektriğe fahiş zamların yağdığı ağustos ayının enflasyonu TÜİK’e göre %0,86 imiş.
— Garo Paylan - Կարօ Փայլան (@GaroPaylan) September 3, 2019
TÜİK’in rakamlarını damat bey belirliyor.
Yalnızca doğalgaza bir yılda %53,98 zam geldi.
Damat beye göre yıllık enflasyon %15
Yemeyelim!
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy da durumu bir cümleyle açıkladı:
Enflasyon düştü, fiyatlar arttı.
— Prof. Veysel Ulusoy (@ekonomikanaliz) September 3, 2019
Ne olmuştu?
TÜİK’in 3 Eylül’de açıkladığı verilere göre, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2019 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,59 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,39, bir önceki yılın aynı ayına göre %13,45 ve on iki aylık ortalamalara göre %30,51 artış gösterdi. TÜİK’in açıkladığı raporda, sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,71 artış, imalatta yüzde 1,01 düşüş, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 4,33 artış, su temini sektöründe ise yüzde 1,35 olarak gerçekleşti.
Şimdi nereye?
Açıklanan verilerde bir uzlaşma sağlanamasa da, ekonomistler enflasyondaki bu düşüşün Merkez Bankasında politika faizini indireceği yönünde bir uzlaşma sağladı.
Durumu yorumlayan ekonomist Haluk Bürümcekçi, TCMB politika faizlerinin daha da düşürüleceğini öngörüyor. Bürümcekçi, Merkez Bankasının temmuz toplantısında politika faizi olan 1 hafta vadeli repo faizini 425 baz puan indirimle yüzde 19,75 seviyesine çektiğini anımsattı. Bankanın belirgin faiz indirimine gerekçe olarak, güncel tahminlerin yılsonu itibarıyla enflasyonun Nisan Enflasyon Raporu'nda verilen öngörülerin bir miktar altında kalabileceğine işaret etmekte olmasını öne çıkardığını hatırlattı.
Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek de ağustos ayında enflasyon gelişmelerinin aşağı yönde sürprize işaret ettiğini söyledi, ve eylülde 225 baz puan faiz indirimi beklediğini açıkladı. Şeker Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler ise, TÜFE'nin TCMB'nin hızlı faiz indirim sürecini destekleyen bir veri olduğunu söyleyerek, "Ancak indirimin boyutunu o dönemdeki global risk iştahı belirleyecektir. TCMB'nin önceki açıklamaları baz alındığında gelecek haftaki toplantıda 200-250 baz puan arası indirim gelebilir." dedi.
