BM uyardı: Kriz kapıda

UNCTAD, ABD Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası gibi gelişmiş ülkelerdeki tüm merkez bankalarının faizleri yükselmeyi sürdürmesinin global ekonomiyi resesyona ve akabinde çok uzun süreli durgunluğa götürme riski taşıdığını açıkladı.

UNCTAD'ın açıkladığı 2022 Kalkınma ve Ticaret Raporu'nda bu seneki global büyüme rakamları yorumlanırken, geleceğe ilişkin öngörüler de paylaşıldı.

Bahse konu raporda, gelişmiş ekonomilerdeki mali sıkılaşma ve agresif faiz artışlarının, koronavirüs pandemisi ve Ukrayna'da devam eden savaştan kaynaklı peş peşe gelen krizlerle birleşerek mevcut global ekonomideki yavaşlamayı daha da artırdığı ve ekonomide hedeflenen 'yumuşak inişin' muhtemel görünmediği kaydedildi.

Gelişmiş ekonomilerdeki maliye ve para politikası hamlelerinin dünyayı global resesyona ve uzun süreli durgunluğa götürme riskini taşıdığına işaret edilen raporda, 2008 yılındaki mali krizden ve 2020 yılındaki COVID-19 şokundan çok daha kötü zarar verme ihtimali olduğu ifade edildi.

"İhtiyatsız bir kumar"

Raporda, faizlerin son derece düşük olduğu 10 senede, merkez bankalarının devamlı olarak enflasyon planlamalarının gerisinde kaldığı ve çok daha sağlıklı ekonomik büyümeyi tesis etmekte başarısız olduğu hatırlatıldı.

UNCTAD raporunda, resesyon oluşmadan çok daha yüksek faiz oranlarıyla fiyatları aşağı indirmeye ilişkin herhangi bir fikrin 'ihtiyatsız bir kumar' olduğu belirtildi. 

Reel ücretlerin azaldığı, çok taraflı koordinasyon ve desteğin, finansal çalkantıların ve mali sıkılaşmanın yetersiz kaldığı bir dönemde aşırı parasal sıkılaşmanın gelişmekte olan ülkeler ve bazı gelişmiş ülkelerde ekonomik istikrarsızlık ve durgunluk dönemi başlatabileceğine işaret edilen raporda, ABD'deki bu seneki faiz artışlarının Çin dışında gelişmekte olan ülkeler için gelirde tahminleri 360 milyar dolarlık düşüşe ve ileride çok daha fazla probleme yol açabileceği ifade edildi. 

Raporda, faiz artırımları sebebiyle, gelişmekte olan 90 ülkenin ulusal para birimlerinin bu sene dolar karşısında yüzde 10'u aşkın değer kaybettiği kaydedildi. 

Global ekonomik büyümeye dair beklentilerin kötüleştiği vurgulanan raporda, dünya ekonomisinin bu sene yüzde 2,5 oranında büyümesinin beklendiği açıklandı. UNCTAD, geçtiğimiz mart ayında yayımladığı raporda ise global ekonominin 2022 yılında yüzde 2,6 oranında büyümesinin beklendiğini bildirmişti.

Söz konusu raporda, global ekonomik büyümenin 2023 yılında ise yüzde 2,2'ye gerilemesinin beklendiği belirtildi.

UNCTAD, öngörülen global resesyonun önüne geçilmesi için hala vakit olduğuna işaret edilerek gelişmiş ülkelere mali politikalarını bu yönde tekrar düzenleme çağrısı yapıldı.