Almanya için resesyon sinyalleri!

Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya'da, son dönemdeki veriler nedeniyle, ekonomik durgunluk olacağı konuşuluyor. Ekonomistlerin Almanya'da resesyon olacağını düşünmesinin ilk sebebi ise, 2018'in ortalarından itibaren düşen gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) verileri. Ülke, iki çeyrekte üst üste negatif büyüme yaşadı ve ülke ekonomisi, 2019'un ikinci çeyreğinde yüzde 0,1 oranında küçüldü. Gözler Eylül ayında açıklanacak verilerde.

Resesyon beklentisinin ikinci en büyük nedeni ise -ki büyük ihtimalle en belirgin olanı- sanayi üretimindeki verilerin çok iç açıcı olmaması. Son 12 aydaki üretimde gerekleşen düşüş, en son 2012-2013 yıllarındaki düşüşten daha fazla. Hatta, Ekim 2018'den 2019 yazına kadar yüzde 4'lük devamlı düşüşün sonunda, sanayi üretimi negatif rakamlarda gerçekleşti. Bu da, Almanya 2019'da Fransa, İspanya, İtalya ve hatta Yunanistan'dan daha kötü bir performans sergiledi demek oluyor. Almanya sanayisinin yüzde 80'ini oluşturan imalat sanayine daha yakından bakıldığında, yüzde eksi 6'lık bir büyüme ile karşılaşılıyor. Bu durum, Alman Bilgi ve Araştırma Enstitüsünün oluşturduğu iş güven göstergesinin değerini, Kasım 2014'ten bu yana (94,3 puan), en düşük seviyeye getiriyor. Bunun anlamı ise şu: Alman sanayisi bu negatif eğilimi durdurma konusunda yeterince güven vermiyor.

Bu düşüşler neden gerçekleşiyor?

Alman sanayisinin bu denli zorlanmasının sebeplerinden biri, ülkenin ihracat bağımlılığı olarak tanımlanabilir. Almanya'nın ticaret dengesi, yani ihracat ve ithalatının arasındaki farkı, 2018'den bu yana mevsimsel olarak düşüşe geçti ve sadece çok küçük bir iyileşme sağlayabildi.

Geçen seneki global büyüme, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin arasında devam eden ticaret savaşı ve aynı zamanda ABD'nin çelik, alüminyum, tekstil, araba ve gıda gibi Avrupa Birliği'nden (AB) ihraç ettiği ürünlere gümrük vergileri getirmesi üzerine bir azalma yaşadı. Bunun sonucunda, Avrupa'daki ihracat piyasalarının zayıf performansıyla beraber, Almanya sanayisinin ihracat yapması zorlaştı ve ülke bu açıdan iyi bir performans sergileyemedi. Buna ek olarak, 2018'in ikinci yarısında, Almanya iç pazarında, tüketim harcamalarında da yavaş bir büyüme gözlemlendi.

Tüketim harcamalarındaki bu düşüşün sebebinin, tüketici kredilerindeki düşüş ve hane halkı harcanabilir gelirinin sürekli artmasıyla ilişkili olabileceği düşünülüyor. Yani Almanlar, kısa bir süre için paralarını, tüketmek yerine borçlarını ödemek için kullanmışlar.

Son olarak, devlet harcamalarına bakıldığında, tüketimdeki eğilimi de takip ettiği çıkarımı yapılabilinir. 2018'in ikinci yarısında, devlet harcamalarının büyümesi genellikle yavaş gerçekleşti ve yakın zamanda sadece biraz arttı.

Sonuç olarak, Almanya'nın ihracatına olan talebin azalması ve iç pazarda da bir talep düşüşünün yaşanması, hem kamu hem de özel sektörde, ekonomiyi Nisandan Hazirana kadar olan dönemde yüzde 0,1 küçülttü. Yakın zamanda özel ve kamu harcamalarının hafif bir biçimde artmasına rağmen, bu durumun resesyonu önlemesi için yeterli olup olmayacağı ise merak konusu.

Ülke resesyonu nasıl önler?

Almanya'daki resesyonun en büyük sebepleri genellikle ülke kontrolünde değil ve bu durumun değişmesi yakın zamanda gerçekleşmeyecek gibi görünüyor. Ülke dışındaki Almanya ürünlerine olan talep, bir süreliğine de olsa zayıf kalacak.

Ekonomistlere göre, Avrupa'nın, özellikle de Almanya'nın, ihtiyacı olan şey ise talebi ve inovasyonu teşvik eden bir devlet destekli yatırım programı. Bu zamana kadar, bu tarz bir programın uygulanması oldukça zor oldu. Çünkü, çoğu Avrupa devleti, Euro bölgesinde ve özellikle Almanya'da hâkim olan kemer sıkma anlatısıyla birlikte, maliye politikası bakımından oldukça muhafazakâr bir görüşe sahip.