"Yüzyılın Anlaşması" için kim, ne dedi?

ABD Başkan Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile beraber açıkladığı "yüzyılın barış planından" Filistin tarafı bir hayli rahatsız olmuşken, İsrail ise memnun gözüküyor. Filistinlileri de doğal olarak ilgilendiren Beyaz Saray'daki törende yer almayan Filistin lideri Mahmud Abbas, "Kudüs satılık değil" sözleriyle tepki gösterdi. Sadece Abbas değil, dünya genelinde birçok lider de Trump'ın açıkladığı Orta Doğu barış planına karşı çıktı. Trump, söz konusu anlaşmaya "Yüzyılın Anlaşması" diyordu.

DÜNYA 29.01.2020, 12:02
"Yüzyılın Anlaşması" için kim, ne dedi?

Binyamin Netanyahu, Donald Trump’ın “Barış Vizyonu” adlı planını açıklamasının ardından yaptığı konuşmada söz konusu barış planı hakkında “Bugün kalıcı barışa giden gerçekçi bir yol sunarak, İsrailliler, Filistinliler ve bölge için parlak bir geleceğin önünü açtınız. Süreçte çok sayıda engelin olacağını, eleştirilerin olacağını biliyorum. Ama eski bir Yahudi atasözü vardır. Şimdi değilse ne zaman? Biz yapmazsak kim yapacak?” ifadelerini kullandı.

Netanyahu, Trump yönetiminde şu ana kadar atılan Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma, Golan Tepeleri’ndeki egemenlik haklarının İsrail’e verilmesi gibi adımlara gönderme yaparak, “Beyaz Saray’da İsrail’in daha önce bu kadar büyük bir dostu olmadı” dedi.

Trump, Beyaz Saray’daki sözde barış planını kamuoyuna açıkladığı törende yer almayan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a bir mektup kaleme aldığını belirterek, “Barış yolunu seçerseniz, sizin yanınızda olacağız” şeklinde seslendi.

Filistin: Kudüs satılık değildir!

Ancak Mahmud Abbas, Beyaz Saray'da samimi görüntüler veren Trump ve Netanyahu’ya, “Kudüs satılık değildir. Haklarımız satılık değildir. Pazarlık konusu olamaz” sözleriyle cevap verirken Trump'ın açıkladığı planı “komplo” olarak değerlendirdi.

Hamas’ın sözcülerinden Sami Ebu Zuhri de açıklanan sözde barış planının öfke ve karışıklık yaratacağını kaydederek, “Kudüs her zaman Filistin toprağı olacak. Filistinliler bu anlaşmaya karşı çıkacak” sözlerini kullandı.

Batı Şeria ve Gazze'de binlerce kişi Trump ve Netenyahu'nun planını protesto etti. Gazze'de düzenlenen protestoda Trump ve Netanyahu’nun posterleri yakıldı.

Ürdün: Kalıcı barışa giden tek yol 1967 sınırlarına dayanan ve başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti

Kudüs’teki kutsal mekanların koruyucusu konumunda olan Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, Ürdün olarak adil ve kapsamlı bir barışı hedefleyen her türlü gerçek çabayı desteklediklerini ifade ederek kalıcı barışın ancak 1967'deki sınırlara dayanan ve başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti ile mümkün olabileceğini söyledi.

Suudi Arabistan: Trump'ın çabalarını takdir ediyoruz

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Suudi Arabistan Krallığının, ABD tarafından açıklanan planı incelenmesinin ardından Filistin problemine yönelik adil ve kapsayıcı her türlü çabayı destekleyeceği bildirildi.

Söz konusu açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

"Suudi Arabistan Krallığı, Filistin ve İsrail arasında kapsamlı barış planı geliştirmek için ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin sarf ettiği çabaları takdir ediyor. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin himayesi altında taraflar arasında doğrudan müzakereleri başlatma ve planla ilgili her türlü anlaşmazlığı müzakereyle gidermeye teşvik ediyor. Bu da barış sürecinde, kardeş Filistin halkının meşru haklarını sağlayacak bir anlaşmaya varılması içindir."

Türkiye: İki devletli çözümü öldürmeyi amaçlayan bir ilhak planı

Türkiye Dışişleri Bakanlığı plana dair yapılan açıklamada, “Bu plan iki devletli çözümü öldürmeyi ve Filistin topraklarını çalmayı amaçlayan bir ilhak planı” değerlendirmesinde bulundu.

Lübnan Hizbullah’ı ise anlaşma hakkında, “Anlaşma kapsamındaki yerleşim projesi en büyük tehlikelerden biri. Filistin halkının toprak hakkını elinden almayı, sosyal ve demografik gerilim yaratarak yalnızca düşmanın çıkarlarına ve yayılmacı amaçlarına hizmet edecek nefret tohumlarını atmayı amaçlıyor” sözlerini kullandı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin danışmanı Hesameddin Ashena da plan için “Siyonist rejim ve Amerika arasında yapılan bir anlaşma. Filistinlilerle diyalog gündemde yok. Bu bir barış planı değil, dayatma ve yaptırım planıdır” şeklinde konuştu.

Irak Meclis Başkan Yardımcısı Hasan el-Kaabi de, ABD'nin sözde barış planına karşı "kararlı duruş" çağrısında bulundu.

Trump Beyaz Saray'da planını açıklarken salonda Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Bahreyn’in ABD Büyükelçileri de yer alıyordu.

Birleşik Arap Emirlikleri’nin Washington Büyükelçisi “Filistinliler ve İsrailliler uluslararası toplumun desteğiyle kalıcı barış ve gerçek anlamda bir arada yaşama amacına erişebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Borrell: İki devletli çözüm olmalı

ABD'nin tek taraflı olarak sunduğu ve İsrail yanlısı anlaşmaya yönelik açıklamalarda bulunan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "AB'nin Trump'ın planını, İsrail ve Filistin halkının meşru taleplerini karşılayan iki devletli çözüme olan kararlılığını" göz önünde bulundurarak inceleyeceğini belirtti.

Adil bir barış sağlama amacıyla düzenlenecek müzakerelere katkı sunacağını belirten Josep Borrell, "AB, iki tarafa da politikaları ve faaliyetleriyle tek gerçek seçenek olan iki devletli çözüme olan bağlılıklarını göstermeleri için çağrıda bulunuyor" şeklinde konuştu.

BM: İki devletli çözüme yönelik pozisyonumuz devam etmektedir

Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Sözcülüğü ise BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in plana tepki gösterdiğini duyurdu. Açıklamada Genel Sekreter Guterres'in BM kararları, uluslararası hukuk, ikili anlaşmalar ve 1967 sınırları çerçevesinde barış ortamı oluşturacak ve yan yana bulunmayı başaracak iki devletli çözümle birlikte İsrail-Filistin sorununun çözülmesi gerektiği vurgulanırken, "BM'nin iki devletli çözüme yönelik pozisyonu, yıllardır Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararlarıyla tanımlanmıştır" ifadeleri kullanıldı.

Almanya: AB içinde tartışılacak

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Trump'ın söz konusu planının sorunlara sebep olacağını söyledi.

Maas, planın duyurulmasından sonra yaptığı yazılı açıklamasında ABD'nin önerisinin büyük titizlikle inceleneceğini, ancak ve ancak her iki tarafın da kabul edebileceği, müzakere edilebilir iki devletli bir çözümle birlikte İsrail-Filistin sorununun sonlandırılabileceğini kaydetti. Almanya Dışişleri Bakanı, uzun süredir ilerleme kaydedilemeyen barış süreci görüşmelerine hareket kazandıracak her adımın memnuniyet yarattığını kaydederek, "ABD’nin önerisi sorulara yol açıyor" eklemesinde bulundu.

Öte yandan Maas, ABD'nin sözde barış planının yarattığı soruların AB üye ülkelerince görüşüleceğini aktardı.

ABD'nin Orta Doğu'daki barış planı

Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da düzenlenen ortak basın toplantısında tek taraflı Orta Doğu barış planını kamuoyuna açıklamıştı.

Trump, sözde barış planı kapsamında Kudüs'ün, İsrail'in "bölünmez" başkenti olarak kabul edileceğini söyleyerek, planın bağımsız bir Filistin devleti ve Filistinliler için "son şans" olduğunu öne sürmüştü.

Netanyahu ise planı "İsrail için çok büyük ve tarihi bir kazanım" şeklinde değerlendirmişti.

Yorumlar (0)