Vatandaşlıktan çıkarılan Arakanlı Müslümanlar afetlere karşı savunmasız kalıyor

Arakanlı Müslümanlar, Myanmar'ın Arakan eyaletinde 14 Mayıs tarihinde meydana gelen Mocha Kasırgası'nın ardından Birleşmiş Milletler tarafından "En çok zulüm gören topluluk" olarak tanımlandı. Arakanlı Müslümanların 1982 yılında vatandaşlık hakları ellerinden alındığı için insani yardıma ve güvenli yerlere ulaşım sağlayamıyorlar.

AA muhabirine açıklamalarda bulunan Arakanlı Müslüman hakları aktivisti ve Özgür Rohingya Koalisyonu kurucularından Nay San Lwin, Myanmar ve Bangladeş'te 14 Mayıs tarihinde meydana gelen Mocha Kasırgası'nın ardından Arakanlı Müslümanların maruz kaldığı ayrımcılık nedeniyle insani yardıma ulaşamamaları ve felaketten daha çok etkilenmelerini değerlendirdi. Arakanlı Müslümanların 1982'de yeni vatandaşlık yasasının yürürlüğe girmesine kadar tüm vatandaşlık haklarından yararlandığını belirten Lwin, "O zamandan beri, vatandaşlığı olmayan ve yetkililer tarafından sistematik olarak hedef alınan Arakanlı Müslümanlar esasen açık hava hapishanesinde yaşıyor" dedi.

Hareket özgürlüğüne sahip olsalardı güvenli yer bulabilirlerdi

Arakanlı Müslümanlara hareket özgürlüğü tanınmadığını ifade eden Lwin, "En azından hareket özgürlüğüne sahip olsalardı bu güçlü kasırgadan kaçmak için güvenli yer bulabilirlerdi ve bu sayede birçok hayat kurtarılabilirdi" ifadelerini kullandı. 

Kasırgadan sonra bile temel ihtiyaçlarını bulabilecekleri alanlara hala ulaşamadıklarının altını çizen Lwin, şimdi ne zaman geleceğinden emin olmadan insani yardım beklediklerini belirtti. Lwin, "Askeri yönetim ise Arakanlı Müslümanlara vatandaşlığını iade etmeyi veya temel insan haklarını sağlamayı düşünmüyor" değerlendirmesinde bulundu.

Myanmar askeri yönetimi uluslararası kuruluşlara izin vermiyor

Myanmar'ın, Bangladeş'i de etkisi altına alan Mocha Kasırgası'ndan daha çok zarar gördüğünü vurgulayan Lwin, felaketten Myanmar'da 30 bin sığınmacının etkilendiğini ve yüzlerce Arakanlı Müslüman'ın hayatını kaybettiğini söyledi. Birçoğunun ise hala kayıp olduğunu dile getiren Lwin, Arakan eyaletinin başkenti Sittwe'deki tüm Arakanlı Müslümanların kasırgadan etkilendiğine dikkat çekti. "Mülteci kampları yüzde 90 yok oldu ve zorluklar çok büyük" ifadelerini kullanan Lwin, Arakanlı Müslümanların acil insani yardıma ihtiyacı olduğunu ancak Myanmar askeri yönetiminin uluslararası kuruluşların afetten etkilenen bölgelere girmesine izin vermediğini ifade etti.

Eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim sınırlı 

Toplama kamplarını andıran bu bölgelerde eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olduğunu anlatan Lwin, Sittwe'deki Arakanlı Müslümanların 2012'den bu yana kamplara kapatılarak ayrılmalarına izin verilmediğini söyledi. Kasırgadan sadece birkaç saat önce Myanmar askeri yönetiminin, Arakanlı Müslümanlara kampları boşaltma talimatı verdiğini ancak herhangi bir ulaşım aracı veya daha güvenli bir yer sağlamadığının altını çizen Lwin, bunun birçok "masum" kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan trajediye dönüştüğünü vurguladı.

İnsanlar açlıktan ölüyor

Kasırga sonrasında insanların açık alanda kaldığına ve yiyecek, ilaç gibi acil ihtiyaçları bulmakta zorlandığına vurgu yapan Lwin, "Şu ana kadar yetkililerden herhangi bir yardım gelmedi ve insanlar açlıktan ölüyor" dedi. Bu durumun devam etmesi durumunda başka bir felakete daha yol açacağını söyleyen Lwin, Myanmar'da vatandaşlığı olmayan insanların felçli hastalara benzediğini belirtti. Arakanlı Müslümanların, vatandaşlıkları olmadığı için asla Myanmar'daki diğer etnik gruplarla aynı fırsatlara sahip olmadığının altını çizen Lwin, "Ordu, Myanmar'ın Rohingya nüfusunu yok etmeye çalışıyor ve bunun sonucunda bir milyondan fazla Rohingya, Bangladeş'e sığınmaya çalışıyor" ifadelerine yer verdi.

Askeri yönetimin kasten bu kasırga sırasında kayıplara neden olduğunu vurgulayan Lwin, "Kasırgadan günler önce Arakanlı Müslümanların tahliyesine izin verilseydi, kayıplar üzerindeki etki önemli ölçüde daha az olurdu. Yönetim kasıtlı olarak insanların ölmesine göz yumdu" şeklinde konuştu.

Askeri yönetim bağışların ulaşmasını engelliyor

İnsani yardım kuruluşları ve uluslararası toplumun bağışlarının mağdurlara ulaşması için doğrudan Sittwe'deki Arakanlı Müslümanlara göndermesi gerektiğinin altını çizen Lwin, gönderilen yardımların askeri yönetimin eline geçerse bunların hayatta kalanlara ulaşmayacağını söyledi. İnsan hakları savunucularının, Arakanlı Müslümanlara karşı işlenen suçlara karşı yürüttüğü çalışmalara uluslararası toplumdan gelen yanıtın yetersiz olduğuna işaret eden Lwin, askeri yönetimden ne adalet ne de tanınma beklediklerini belirterek "Askeri yönetim, Myanmar'da bölgeyi kontrol edip iktidarda kaldığı sürece Rohingyalar veya Myanmar halkı için durum düzelmeyecek" değerlendirmesinde bulundu.

Bu insanlar bir daha kamplara yerleştirilmemeli

2012'de Arakanlı Müslümanların terk etmeye zorlandıkları evlerine dönmelerine izin verilmediğini hatırlatan Lwin, büyün kampların yerle bir edildiğini vurgulayarak "Bu insanlar 11 yıldır kamplarda bulundukları için bir daha kamplara yerleştirilmemeli" dedi.

Askeri yönetimin bu konuda merhamet göstermediğini dile getiren Lwin, 2012'de evlerini terk etmeye zorlandıkları için asıl yerlerine geri dönmelerine izin verilmediğini söyledi. "Bunun yerine yeniden kamplara geri yerleştirilecekler" diyen Lwin, uluslararası toplumdan cuntaya karşı baskı uygulanması  gerektiğinin altını çizdi. Lwin, "Bu yüzden uluslararası toplumun desteği Arakanlı Müslümanlar da dahil olmak üzere Myanmar halkı üzerindeki askeri diktatörlüğü ortadan kaldırma ve sistemik değişim getirme konusunda yardım etmeye yönelik olmalı" ifadelerini kullandı. 

Mocha Kasırgası

14 Mayıs tarihinde meydana gelen Mocha Kasırgası'nın ardından arama kurtarma çalışmalarında 5 kişinin cansız bedenine ulaşılmıştı. Şiddetli yağmur ve sele yol açan ve beşinci kategori olarak belirlenen Mocha Kasırgası nedeniyle ülkenin batı kıyısındaki Arakan eyaletinde "acil durum" ilan edilmişti. Bangladeş ve Myanmar'da kasırga nedeniyle sahil kesimlerindeki yüz binlerce kişi tahliye edilmiş ve tahliyeler sırasında halka, sahil bölgelerinden uzak durmaları çağrısı yapılmıştı.

Myanmar'da 2008'deki Nargis Kasırgası'nda 135 bin kişi yaşamını yitirmişti.