Sudan'da göstericiler dağıtıldı: 87 ölü

3 Haziran’da Sudan'da ordu karargahı önündeki göstericilerin dağıtılması sırasında çıkan olaylarda 87 kişinin yaşamını yitirdiği açıklandı.

3 Haziran’da ordu karargahı önündeki göstericilerin dağıtılması sırasında çıkan olaylarla ilgili Sudan Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma sonucunda "Göstericilerin dağıtılması sırasında 87 kişinin yaşamını yitirdiği, "insanlığa karşı suç işledikleri" gerekçesiyle 9 üst düzey subayın suçlu bulunduğu açıklandı.

Sudan Başsavcılığı bünyesindeki Araştırma Komisyonu'nun Başkanı Fethurrahman Yusuf, Sudan'ın başkenti Hartum'da düzenlediği basın toplantısında, AGK (Askeri Geçiş Konseyi) Güvenlik Komitesinin yasa dışı faaliyetlerin gerçekleştirildiği bölgenin temizlenmesi talimatını verdiğini fakat kesinlikle meydandakilerin dağıtılması yönünde bir karar ve talimatının olmadığını belirtti.

63 kişi de yaralandı

Sudan Başsavcılığı bünyesindeki Araştırma Komisyonu'nun Başkanı Fethurrahman Yusuf şu açıklamalarda bulundu:

"3 Haziran’da Sudan'ın başkenti Hartum'da ordu karargahı çevresindeki protestocuların dağıtılması için yapılan müdahalede 87 kişi payatını kaybetti, 63 kişi de yaralandı. Aralarında HDK'den (Hızlı Destek Kuvvetleri) iki tümgeneralin de olduğu 9 üst düzey subay talimatlara aykırı davrandı. Hızlı Destek Kuvvetlerinden bir tümgeneralin liderlik ettiği bir grup güvenlik gücünün, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmatla protestoculara müdahalesinde yaşamını yitirenler ve yaralananlar oldu. Ayrıca maskeli kişilerin de meydandaki göstericilere ateş açtığı tespit edildi."

Sudan Başsavcılığı bünyesindeki Araştırma Komisyonu'nun Başkanı Fethurrahman Yusuf, Nil Nehri’nde bulunan cesetlerin, bu olaylarla ilgisinin olmadığını da savunarak, soruşturma yürütürken tecavüz vakasının tespit edilmediğini söyledi.

"Soruşturma sonuçlarını kabul etmiyoruz"

Sudan sivil muhalif koalisyonu ÖDBG'den (Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri) yapılan yazılı açıklamada ise, "Tamamen Başsavcılık tarafından oluşturulan Araştırma Komisyonu'nun sonuçlarını kabul etmiyoruz. Raporda bazı gerçeklerin üstü örtülmüş, hakikat gizlenmiş." denildi.

Gazetecilere açıklama yapan Sudan'daki Muhalif Sudan Meslek Odaları Birliği Sözcüsü İsmail et-Tac da, komisyonun Askeri Konseyi aklayan kararını reddeddiklerini ve itiraz ettiklerini belirtti.

Muhalif Sudan Meslek Odaları Birliği Sözcüsü İsmail et-Tac, "Bu rapor, Sudan halkını, bölgesel ve uluslararası toplumu şok etti. Ülkedeki yargı sisteminde tamamen reforma ihtiyaç duyduğumuzu da kanıtlamış oldu." ifadelerini kullandı.

Soruşturma raporu protesto edildi

Sudan'ın başkenti Hartum'un çeşitli mahallelerinde Başsavcılığa bağlı Araştırma Komisyonu'nun raporu protesto edildi.

Protesto için bir araya gelen eylemciler, bazı ana caddelerde taşlarla barikat kurup lastik yakarak yolları trafiğe kapattı. Öğle saatlerinde başlayan protestolar gece de devam etti.

Ayrıca Muhalif Sudan Kongre Partisi'nin Facebook hesabından yapılan açıklamaya göre de, protestolar sadece başkent Hartum'da değil, güneydeki Kusti ve doğudaki Port Sudan kentlerinde de rapora karşı çıkan vatandaşlar tarafından protesto eylemi düzenlendi.

Ne olmuştu?

Sudan lideri Ömer el-Beşir, aylarca süren rejim karşıtı protestolar sonucu 11 Nisan’da devrilmişti. Ömer el-Beşir'in devrilmesinin ardından yaşanan siyasi kriz ortamında başkent Hartum’da muhalif gösterilerin odak merkezi ordu karargâhı önü olmuştu. Ordu karargahı önünde sivil yönetime geçilmesi talebiyle nöbet tutan muhalif göstericiler, 3 Haziran sabahı güvenlik güçleri tarafından gerçek mermi ve göz yaşartıcı gaz kullanılarak dağıtılmıştı. Muhalif kaynaklara göre olaylarda 128 kişi yaşamını yitirmişti. Sağlık Bakanlığı ise, protestocuların dağıtılması sırasında 61 kişinin hayatını kaybettiğini belirtmişti.

Sudanlı muhalifler, 3 Haziran olaylarında yüzlerce protestocunun güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü, bazılarının yakıldığını, cesetlerinin Nil Nehri'ne atıldığını, tecavüz vakalarının yaşandığını iddia etmişti. Sudan muhalefetinin bağımsız uluslararası araştırma komisyonu önerisine ise asker karşı çıkmış, öneriyi kabul etmemişti.

Yaşanan olayların ardından, AGK kararıyla -ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu gerekçesiyle- sosyal paylaşım sitelerine erişimi engellemek amacıyla mobil internete erişim bir aydan uzun zaman engellenmişti.