Şili'de yeni anayasa 2020'de geliyor

Şili, 4 haftadır protestolarla çalkalanıyor. Ulaşım ücretlerine zamları protesto etmek için sokağa inen Şili halkı, ülkedeki adaletsizliğin asıl kaynağı olarak gördükleri diktatör Augusto Pinochet döneminden kalan anayasanın değiştirilmesini istiyor. Şili milletvekilleri, Cuma günü varılan kararla birlikte 2020 Nisan ayında Pinochet dönemi anayasasının kaderini belirleyecek bir referandum yapılacağını açıkladılar.

"Barış ve Yeni Anayasa Üzerinde Anlaşma" imzalandı

Referandum, seçmenlerin yeni bir anayasa isteyip istemediklerini sorgulayarak Pinochet dönemi anayasasının tamamen ortadan kaldırılmasına yol açabilecek bir sonuç doğurabilir. Yerel saatle geçtiğimiz gece yarısı imzalandığı açıklanan "Barış ve Yeni Anayayasa Üzerine Anlaşma" isimli belge, ülkede yoğun bir görüşme trafiğinin başlatılmasını ve "Şili'de barışın ve kamu düzeninin yeniden sağlanmasına olan bağlılığı" belirtiyor.

Pinochet anayasasının eksik olduğu söyleniyor

Eski Şili lideri Augusto Pinochet

Eylemciler bir lidere veya bir "temsil grubuna" sahip olmasa da ülkede yeni bir anayasaya olan talep bir anda protestoların gündemine oturdu. Eylemcilerin Pinochet dönemi anayasasına dair en büyük eleştirisi, diktatör Pinochet tarafından oluşturulduğu için meşruiyet yoksunu olması. Şili vekilleri, Pinochet'nin 1990'da sonlanan iktidarından sonra anayasada yenilikler yapmıştı ancak eylemciler ülkeyi oluşturan belgenin sağlık, eğitim ve demokratik katılım konusunda oldukça eksik kaldığını söylüyor.

2020 Şili için "anayasa yılı" olacak

Nisan 2020'deki referandumdan sonra ise Ekim 2020 bir referandum daha yapılacak. Bu referandumda, anayasayı oluşturacak kongreye kimin seçileceği oylanacak. Sürecin en sonunda ise anayasa teklifi oylanacak.

1 yıl önce ölen vatandaşı anma etkinliği kanlı bitti

Geçtiğimiz gün ise bir yıl önce Ercilla şehrinin Temucuicui bölgesinde polis baskını yüzünden hayatını kaybeden Mapuche halkı üyesi Camilo Catrillanca'ya anma etkinliği düzenlemek isteyen Şilililerin bu etkinliği polisle büyük bir çatışmaya dönüştü.

Son 24 saatte ise ülkedeki protestolar esnasında 2 Şilili daha hayatını kaybederken bu ölümlerin biri ülkenin kuzeyinde yakılan bir süpermarkette, Antofagasta şehrinde olan diğeri ise eylemcilerin kurduğu barikatı aşan bir kamyonun bir eylemciyi ezmesi yüzünden yaşandı.

Şili hükümeti, 4 haftanın sonunda protestolarda ölen 22 kişi olduğunu, bunların 6'sının yabancı uyruklu olduğunu açıkladı. Protestolar esnasında toplamda 2 bin 209 kişinin yaralandığı da açıklandı.

Şili'de neler oluyor?

Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera

Şili'de metro bilet fiyatlarına yapılan zammın ardından sokağa dökülen Şilililer, önce başkentte başlayan sonrasında ise ülkenin tamamına yayılan protestolarda ülkenin hemen hemen her alanında etkili olan pahalılığı ve sosyal eşitsizliği protesto etmeye başladı. Eylemciler, Devlet Başkanı Sebastian Pinera'nın istifasını isterken bir diğer yandan da ülke tarihine büyük damga vuran diktatör Augusto Pinochet'in yürürlüğe koyduğu anayasanın tamamen ortadan kaldırılması ve daha adil bir anayasanın yürürlüğe konmasını istiyordu.