Ruhani'den Trump Anlaşması'na ret!

ABD Başkanı Donald Trump'ı büyük bir anlaşma yapıcı olarak öven İngiltere Başbakanı Boris Johnson, dün Trump'tan 2015 yılında imzalanan ve yetersiz bulunan İran nükleer anlaşmasını, Tahran'ın nükleer bir silaha sahip olmaması için yeni bir anlaşma ile değiştirmesini istedi.

Trump da, Johnson'ın "Trump Anlaşması" fikrine katıldığını bildirerek yeni bir anlaşmanın İran nükleer anlaşmasının yerini alması gerektiğini kabul ettiğini söyledi. 

İran lideri Ruhani'nin televizyonda yayınlanan bir konuşmasında, Washington'un 2018 yılında terk ettiği nükleer pakta geri dönmesini ve Tahran'ın kendilerine yönelik uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer çalışmalarını engellediğini söyledi.

Ancak Washington, anlaşmadan tek taraflı çekilmesinin yanı sıra “maksimum baskı” politikasının bir parçası olarak İran'ın petrol ihracatını azaltmak için yaptırımlar uyguladı.

ABD, amacının Tahran'ı nükleer çalışmalarına daha sıkı sınırlar koyan, balistik füze programını kısıtlayan ve bölgesel vekil savaşlarını sona erdiren daha geniş bir anlaşmayı kabul etmeye zorladığını söylüyor. İran ise yaptırımlar devam ettiği sürece pazarlık etmeyeceğini söylüyor. Ayrıca, Washington anlaşmadan çekildikten sonra Tahran yavaş yavaş İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından anlaşma şartlarını ihlal etmekle suçlanıyor.

"Doğru yolu seçin"

Ruhani ise son gelişmelerle ilgili olarak, "Londra'daki bu başbakan, nasıl düşündüğünü bilmiyorum ama nükleer anlaşmayı bir kenara Tump planını harekete koyalım diyor.” ifadesini kullandı. Washington'ın yaptığının yanlış olduğunu ve anlaşmaya geri dönmesi gerektiğini söyleyen Ruhani, “Yanlış adımı atarsanız, bu sizin zararınıza olacaktır. Doğru yolu seçin. Doğru yol nükleer anlaşmaya geri dönmektir.” dedi.

İran nükleer silah edinme niyetini reddediyor ve Washington yaptırımları kaldırırsa anlaşmanın ihlallerinin tersine çevrileceğini söylüyor. Ruhani, "tüm faaliyetlerimiz Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEK) gözetiminde" diyor.

"Trump anlaşması ne kadar sürecek ki?"

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif "ölü değil" diyerek 2015 nükleer anlaşmasının hâlâ hayatta olduğunu söylüyor. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'deki bir konferansta Washington ile yapılacak yeni müzakereleri anlamsız olarak değerlendiren Cevad Zarif, "Bir ABD anlaşması yaptık ve ABD bundan çekildi. Bir Trump anlaşmamız olduğunda bu ne kadar sürecek?” dedi.

İran, 5 Ocak'ta nükleer anlaşmanın limitlerine rağmen uranyum zenginleştirme faaliyetleri konusunda kısıtlamaları terk edeceğini açıklamıştı.

Kimilerine göre, Washington ve Tahran arasındaki nükleer diplomasi alevlenmesi, ABD'nin Kasım Süleymani suikastı ve İran'ın sonrasında Irak'taki ABD üslerine saldırısıyla askerî bir çatışmaya dönmüş ve tüm dünya büyük bir gerginlikle iki ülke arasındaki gelişmeleri takip eder olmuştu.

Yükselen tansiyon sonrası Ruhani, İran'ın barış konusunda uzun süredir devam eden tutumunu yineleyerek Orta Doğu'daki barışın ancak ABD çekildiğinde mümkün olabileceğini ifade etmişti. 

Ruhani, "Amerikan askerleri bugün bölgede güvenli değil. Dünyada güvensizlik ortamı yaratmak istemiyoruz. Buradan gitmenizi istiyoruz ama savaşla değil. Bölgeyi akıllıca terk etmenizi istiyoruz ve bu sizin yararınıza" diyor.