Raportörden Kaşıkçı cinayetiyle ilgili açıklama

BM Özel Raportörü Agnes Callamard, "Kaşıkçı'nın öldürülmesi uluslararası bir cinayetten daha fazlasıdır. Cinayette bir dizi uluslararası hukuk ihlal edildi. Cinayet, uluslararası ilişkilere büyük zarar verdi. Bundan dolayı BMGK'nin bu cinayeti ciddiye alması önemlidir." dedi.

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine yönelik aylardır uluslararası soruşturma yürüten Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Callamard, elde ettiği bulguları ve tavsiyeleri içeren raporunu dün yayımladı. Callamard'ın raporu, tüm dünya basınında büyük yankı uyandırdı.

Kaşıkçı cinayetine ilişkin özellikle Suudi Arabistan yönetimi ve Veliaht Prens Muhammed Bin Selman'ı sorumlu tutan  ifadelerin bulunduğu rapor, uluslararası basında 'son dakika' haberi olarak yer aldı.

Özel Raportör Callamard, raporun hazırlanma süreci ve bundan sonraki beklentileri hakkında, Cenevre Gölü kıyısında BM'nin kullandığı tarihi Palais Wilson binasında açıklamalarda bulundu.

"Gazeteciler kendi hükümetleri tarafından hedef alınıyor"

Gelecek hafta başlayacak BM İnsan Hakları Konseyinin (İHK) 41. oturumuna 26 Haziran'da raporu sunacak olan Callamard, şunları söyledi:

"BM İnsan Hakları Konseyine, Kaşıkçı'nın öldürülmesini, bundan sonraki hedef gözeterek öldürmelerin önüne geçilmesi açısından 'bir sıçrama tahtası' olarak görme çağrısında bulunuyorum. Gazeteciler, insan hakları savunucuları ve karşıt görüşlü bireylerin kendi hükümetleri tarafından hedef alındığı bir dünyada yaşıyoruz. Bana göre, İHK, böylesine cinayetleri engellemek veya karşılık vermek için hem fırsata hem de sorumluluğa sahip."

"Uluslararası bir mekanizma kurulmalı"

BM Özel Raportörü  Callamard, açıkladığı raporda Kaşıkçı cinayetinin bir benzerinin daha yaşanmaması için tavsiyelerde bulunduğunu, bu tavsiyelere 'hedef gözeterek öldürmelerin soruşturulması için uluslararası bir mekanizma kurulmasının' da dahil olduğuna dikkat çekti.

"İHK'nin bu girişimimi desteklemesini ve katkıda bulunmasını umuyorum." diyen Callamard, gerek İHK gerekse İHK üyesi devletleri Kaşıkçı cinayeti hakkında harekete geçmeye davet etti.

"BMGK'nin bu cinayeti ciddiye alması önemlidir"

Agnes Callamard, raporunda, İHK'nin Kaşıkçı cinayetinin akıbeti ve genel olarak kişilerin ülkeleri dışında hedef alınmasına ilişkin 'Arria formülü (gayriresmi BM Güvenlik Konseyi toplantısı)' görüşmesi düzenleyerek bir araya gelme çağrısı yapmasına ilişkin ise şunları söyledi:

"Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK), Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ciddiyetine ve vahametine gerçek anlamda inandığını düşünmüyorum. Bana öyle geliyor ki gerçeği kavramakta başarısız oldular. Öncelikle (Kaşıkçı'nın) öldürülmesi uluslararası bir cinayetten daha fazlasıdır. Cinayette bir dizi uluslararası hukuk ihlal edildi. Cinayet, uluslararası ilişkilere büyük zarar verdi. Bundan dolayı BMGK'nin bu cinayeti ciddiye alması önemlidir."

Özel Raportör Callamard, BMGK'nin yapacağı müzakerelerin, gazetecilerin ve karşıt görüşteki kişilerin hedef gözeterek öldürülmelerine, gözetim altında tutulmalarına ve ortadan kaybedilmelerine karşı hayati önem taşıdığını belirtti. 

"Suudi Arabistan'a resmi ziyaret talebim reddedildi"

Kaşıkçı cinayeti soruşturması kapsamında Suudi Arabistan'ı ziyaret etmek istemesi ve görüşme için ülke makamlarından 30 Mayıs'a kadar cevap istemesine de değinen Callamard, bu talebinin kabul edilmediğini belirtti. 

Cinayete ilişkin yürüttüğü soruşturmanın, raporun açıklanmasıyla sona erdiğini kaydeden Callamard, devletlerle her zaman yapıcı diyalog kurmaktan yana olduğunu ifade etti. 

BM Özel Raportörü Callamard, "Suudi Arabistan makamlarıyla raporuma ve soruşturmama ilişkin bir görüşme fırsatımın doğmasını memnuniyetle karşılayacağım ama gerek (bu ülkede) yapacağım çalışmalar gerekse soruşturmaya yönelik hazırladığım bir dizi taslak sorular hakkında bugüne kadar onlardan herhangi resmi bir yanıt almadım. Suudi Arabistan makamlarının benimle iş birliği yapmayı tercih etmemesi gerçeğinden büyük üzüntü duyuyorum." diye konuştu. 

"Yetkili kişilerle görüşmeye hazırım"    

Yakın gelecekte bu ülke makamlarıyla görüşme fırsatı bulmayı ümit ettiğini ifade eden Callamard, ancak soruşturmayı tamamladığı için artık Suudi Arabistan'ı ziyaret etmekte ısrarcı olmayacağını söyledi.

Bununla birlikte, Suudi Arabistan makamlarının, dün açıkladığı raporundaki bulgularla çelişen bir bilgiyle kendisine gelmesi durumunda yetkili kişilerle Suudi Arabistan da dahil her yerde görüşmeye hazır olduğunu kaydetti.

Türk hükümetine çağrı

Callamard, 2 Ekim 2018'de Cemal Kaşıkçı'nın öldürüldüğü Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğuna girme talebinin de kabul görmediğini belirterek, "Benim bu aşamada İstanbul Başkonsolosluğuna girmemin pek bir anlamı kalmadığını düşünüyorum. Eğer bir dilekte bulunsaydım bu, Suudi Arabistan makamlarıyla diyalog kurmak olacaktı." diye konuştu.

Callamard ayrıca, Türk hükümetine de çağrıda bulunarak, Suudi Arabistan'nın İstanbul Başkonsolosluğunun yanına basın özgürlüğünü sembolize eden ve Cemal Kaşıkçı'yı temsil eden anıt yapılması tavsiyesinde bulundu.