Putin'den ilginç hamle! Başarılı olursa yaptırımlardan kurtulabilir

Rusya'da, rubleyi istikrara kavuşturmak ve Rusya’nın finansal bağımsızlığı sağlamak amacıyla, söz konusu para birimini altına ve birtakım emtialara endekslenmesi görüşülüyor. 

Rusya’nın 2 bin 300 tona yakın altın rezervi ve yılda 300 tona yakın altın üretimiyle rubleyi altına endekslemesi planına ilişkin tartışmalar, Rus yetkililer tarafından yapılan açıklamalar ve yaptırımlarla hız kazandı. 

“Yaptırımlardan kurtulabilir”

Konuyla ilgili bir röportaj veren Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev, Rus yetkililerin "finansal ve çift döngülü parasal sistem" üzerinde çalıştıklarını açıklamıştı. 

Projeye göre, rublenin, döviz ve altın değeri olan birtakım emtialara endekslenmesinin incelendiğini aktaran Patruşev, "Netice itibariyle ruble döviz kuru satın alma gücü paritesine karşılık gelecek. Ödeme araçlarının, ulusal finansal sistemin egemenliği için fiyat istikrarına ve değere sahip olması, dolara bağımlı olmaması lazım." sözlerine yer vermişti. 

Söz konusu açıklamadan sonra Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, para birimi rublenin altın ve birtakım emtialara endekslenmesi meselesinin gündemde olduğunu teyit etmişti. 

Batılı ülkelerin yaptırım kararlarından sonra Rus rublesi, dolar karşısında 70'ten 130 seviyesine kadar yükselmiş, ülkede ortaya çıkan döviz krizi sebebiyle Merkez Bankası, sert sermaye kontrolleri uygulama kararı almıştı. 

Ruble, daha sonra dolar kuru karşısındaki kayıplarını telafi etmesi üzerine 60 seviyesinin altına düştü. 

Rus Merkez Bankası: “Serbest dalgalı yapı korunmalı”

28 Mart'ta Rusya Merkez Bankası, daha sonra almış olduğu kararla geçici olmak üzere piyasadan, 5 bin ruble sabit fiyatla gram altın alacağını açıklarken, bazı uluslararası ve Rus ekonomistler, ilgili kararın "rublenin altına endekslendiği" manasına geldiğini iddia etmişti.

Döviz karşısında rublenin, serbest dalgalı yapısının korunması gerektiğini ifade eden Rusya Merkez Bankası Başkanı E. Nabiullina, tartışma yaratan "rublenin altına endekslenmesi düşüncesinin" gündemlerinde olmadığını açıklamıştı. 

Rus ekonomisinin, "Batılı devletlerin kapsamlı yaptırımları sebebiyle kapsamlı bir değişim aşamasına girdiği" düşüncesi yoğunluk kazanırken, rublenin altına endekslenmesi meselesi Rus tarihinde ilk kez gündeme gelmiyor. 

1892-1903 yılları arasında Rus İmparatorluğu'nda, maliye bakanlığı görevinde bulunan Sergey Vitte, 1897 yılında ülkede "altın standardı" uygulamasına geçmişti.

Bu karardan ruble, ciddi oranda devalüe olmuş, böylece ihracat gelirlerinde artış gözlemlenirken, Rusya’ya karşı dış yatırımlar konusunda da artış yaşanmıştı. Vitte, sanayide özellikle yaşanan hızlı büyümeyle "Rus sanayileşmesinin babası" unvanını almıştı. 

Rusya Merkez Bankası için bir makale yazan Rus tarihçi Aleksandr Bugrov, Vitte'nin söz konusu altın standardı uygulamasının, Rusya’da art arda gelen dış yatırımlar konusunda bir gerekçe olmadığını, zaten ülke cazip bir pazar durumundayken bu uygulama yüzünden idare edilemeyecek kadar Rusya'nın dış borcunun arttığını dile getirdi.

Rublenin değerinin altına endekslenmesine ilişkin bu uygulama, Birinci Dünya Savaşı'nın başlaması sebebiyle son bulmuş, savaştan sonra yeniden uygulanması gündeme gelse bile bir daha yürürlüğe alınmamıştı.

“İhracat ürünlerine endeksli dijital ruble olabilir”

Konuyla ilgili konuşan UNIVER Capital Sermaye Piyasası Bölümü Direktörü A. Tuzov, 100 sene önce altın üzerinden nakit paraların denklikleri olduğunu hatırlattı.

Teknolojilerin geliştiği dönemimizde de metallere ya da fiat paralara endeksli kripto para birimlerinin geliştiğine dikkat çeken Tuzov, "Belirli ihracat ürünlerine rublenin de endekslenmesi şeklinde geliştirilebilir. Dijital ruble fikriyle çift döngülü parasal sistem kurulabilir. Rusya içerisinde uluslararası ortaklar için birtakım ihracat ürünlerine endeksli dijital ruble ile fiat ruble söz konusu olabilir." değerlendirmesini yaptı.

Tuzov, bu tarz bir sisteme geçişin zorluklara sebep olacağını söyleyerek, vatandaşların döviz birikimlerine de olumsuz etkisi olabileceğini dile getirdi.

Rubledeki düşük maliyetli üretimde sağlanan karlılıkların azalacağını, bu sebeple ihracatçıların da zarar görebileceğini dile getiren Tuzov, "Fakat en sonunda Rusya, Rus halkının satın alma gücünde kalıcı bir düşüşe sebep olan ve rublenin devamlı olarak değer kaybetmesine yönelik bir ekonomiden kurtulabilir." sözlerini kullandı. 

Şu anki uluslararası finansal sistemini "sömürgeci" olarak adlandıran Tuzov, sözlerini şöyle tamamladı:

"Batılı devletler enflasyon korkusu veya endişesi olmadan sonsuz para basabilirken, buna karşın gelişmekte olanlar ise ulusal para birimlerinin devamlı olarak değer kaybetmesinden şikayetçi. Gelişmekte olan devletlerin yasal sömürüsünden Rusya kurtulmayı başarması durumunda bu, adeta çığır açacak bir olay olabilir. Bu da devletler seviyesinde, nasıl kölelikten kurtulabileceğine ilişkin diğer ülkelere örnek olur."