KKTC'den Rum kesimine iş birliği çağrısı: "Kaynakları beraber çıkaralım"

BM Siyasi İşler Bölümü Avrupa, Orta Asya ve Amerika Genel Sekreter Yardımcısı Muavini Miroslav Jenca'yı ağırlayan Cumhurbaşkanı Tatar, görüşmenin ardından gazetecilere değerlendirmelerde bulundu. Tatar, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres aracılığıyla Kıbrıs Türk tarafı olarak, GKRY lideri Nikos Anastasiadis'e gönderilmek amacıyla hazırladıkları iş birliği tavsiyelerini, Jenca'ya sunduğunu belirtti.

"İş birliği ve istikrara katkı sağlayacak”

Tatar, iş birliği tavsiyelerinin, KKTC New York Temsilciliği yoluyla da BM Genel Sekreteri'ne gönderileceğini ifade etti.

Kıbrıs'taki iki cephe arasında iş birliği yapılması gerektiğine dikkat çeken Tatar, muhtemel birliğinin, hem Kıbrıs ile ilgili bir uzlaşı için gereken ortamın kurulmasına hem de bölgenin istikrar ve barışına katkıda bulunacağına vurgu yaptı.

"Hidrokarbon kaynaklarını beraber çıkaralım"

Tatar, "İki cephenin de ihtiyaçları dikkate alınarak müktesep haklarımız esasında, kazan-kazan temelinde hazırlanan 4 iş birliği tavsiyemizi bugün iletmiş bulunmaktayım. Birinci tavsiyem, Kıbrıs Rum tarafının maksimalist ve tek yanlı tutumu sebebiyle sürekli olarak hem iki taraf arasında hem de bölgemizde krize yol açan, Ada çevresindeki hidrokarbon kaynaklarına ilişkindir. Kıbrıs Türk tarafı olarak biz, krizlerin çözülmesi için devamlı olarak diplomasi yolunu tercih ettik. Bu anlayışla birlikte iki devlete de ait olduğu ilgili bütün kesimler tarafından kabul edilen hidrokarbon kaynaklarına yönelik iş birliği irademizin teyidi açısından Rum liderliğine yeni bir tavsiye yapmış bulunuyorum." sözlerini kullandı.

2011'den bu yana Rumlara öneriliyor

2011, 2012 ve 2019’de Ada çevresindeki doğal kaynaklarla ilgili Kıbrıs Türk tarafının iş birliği tavsiyelerinin masaya konulduğunu anımsatan Tatar, bu iş birliği tavsiyesinin halen masada olduğunu söyledi.

Tatar, iki tarafa da ait olan, Ada çevresindeki doğal kaynakların incelenmesi, çıkarılması, kullanılması ve pazarlanması da dahil olmak üzere yönetilmesine yönelik, eşitlik temelinde ve eşit sayıda, BM gözetimi kapsamında, iki cephenin temsilcilerinin katılımıyla kurulacak bir organizasyonla bu kaynaklara ilişkin ortak karar alınması mekanizmasından bu önerilerin oluştuğunu açıkladı.

Cumhurbaşkanı Tatar, "Bugün sunduğumuz önerimizde, yeni bir açılımla söz konusu iş birliği mekanizmanın kurulmasını müteakip, zaman içerisinde bir aşamada halihazırda iki cephenin ayrı ayrı sözleşme imzaladığı firmaların da yetkilendirilerek bu mekanizmaya ilave edilebileceğini ifade ediyoruz. Bu kritik açılım, Rum tarafının öne sürdüğü kaygı ve gerekçelerini de ortadan kaldırmaktadır." sözlerini kullandı.

"Türkiye ile KKTC olarak enterkonnekte çalışmaları yapıyoruz”

Avrupa Birliği enterkonnekte sistemine, Türkiye'ye bağlanma aracılığıyla dahil olmayı tavsiye ettiğini de söyleyen Tatar, halihazırda iki cephenin elektrik sistemlerinin birbirine bağlandığını, ihtiyaç olması durumunda tarafların birbirine elektrik verebileceğini söyledi.

Tatar, "İki cephede de artan enerji arzı sebebiyle yaşanan sıkıntıları aşmak ile ilgili AB sistemine dahil olmak, en işlevsel yöntem olarak görülmektedir. Türkiye ile KKTC olarak enterkonnekte çalışmaları sürdürmekteyiz. Buna yönelik Rum tarafının da ayrı çalışmaları var. Ekonomik akılla incelendiğinde ve maliyetlere de bakıldığında hem bakım hem de bağlantı yatırımı açısından değerlendirildiğinde, iki tarafın çıkarına ve en erken dönemde devreye girebilecek olan sistem, Türkiye yoluyla sağlanacak sistemdir. Bu iş birliği, yeşil enerjiye geçiş konusunda da önemli bir imkan sağlayacaktır. Bu anlamda da iş birliğine hazır olduğumuzu söyledim." açıklamasını yaptı.

Üçüncü iş birliği alanı niteliğinde iki devletin de ortak hedefi olan "yeşil enerjiye geçiş" ile ilgili güneş enerjisinin etkin bir biçimde kullanılmasını tavsiye ettiğini söyleyen Tatar, kurulmasını öngördükleri komite yoluyla hem Ada'nın geneline hem de iki tarafa bu alanda gerçekleştirilecek yatırımlar da başta olmak üzere, güneş enerjisinden maksimum yarar sağlamak amacıyla beraber çalışmayı da tavsiye ettiğini de belirtti.

KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, "4’üncü iş birliği tavsiyem olarak, iki tarafın yetkili tarafından görevlendirilecek uzman personelin eşit sayıda kuracağı ve Kıbrıs'ın her iki tarafında yer alan tatlı su kaynaklarının geliştirilmesi ve rasyonel kullanımına yönelik çalışma yapmak amacıyla bir komite kurulmasına hazır olduğumuzu söyledim. Asrın projesi kapsamında ana vatan Türkiye'den ülkemize ulaştırılan suyun da bu iş birliği çerçevesinde ele alınabileceğini de tavsiye ettim." açıklamasını yaptı.

"Karar, Rum tarafında"

Cumhurbaşkanı Tatar, çok yakın zamanda Guterres'e, Kıbrıs'ın mayınlardan arındırılması ve düzensiz göç ile ilgili 2 ilave iş birliği tavsiyesi sunacağını da belirtti.

Kıbrıs Türk tarafının bu tavsiyelerle eşitlik temelinde, Ada'ya, iki tarafa ve bölgemize yarar sağlayacak iş birliği konusunda Rum yetkilileriyle beraber çalışma iradesine sahip olduğunu gösterdiğini söyleyen Tatar, şunları aktardı:

"Söz konusu kararlılığımı, müktesep haklarımız olarak değerlendirdiğimiz eşit uluslararası statümüz ve egemen eşitlik korunarak ileriye taşımaya hazır olduğumu da dile getirdim. Eğer hem Ada'ya hem de bölgenin refah, istikrar ve barışına katkı sunmak isteniyorsa, Rum tarafından başta olmak üzere, söz konusu bütün taraflardan bu iş birliği tavsiyelerimizin uygulamaya alınması konusunda olumlu tavır bekliyoruz. Anastasiadis'in bu tavsiyelerimize olumlu ve açık fikirli bakması konusunda teşvik edilmesini de BM Genel Sekreteri'nden rica ettim. Artık karar Rum tarafındadır. Sayın Anastasiadis'e şu çağrıyı yapıyorum; Bölgemizin ve Ada'mızın geleceği konusunda olumlu adım atılmasına hazırız, gelin bu kritik konularda beraber çalışalım ve hem bölgemize hem de halklarımıza tavsiye ettiğim bu iş birliği konusunda beraber çalışarak katkıda bulunalım."

"Biz asla iki toplumlu ve iki bölgeli federasyon görüşmeyiz"

Bugün Jenca'nın, Anastasiadis'i de ziyaret ettiğini anımsatan Tatar, Rum basınında çıkan ve Rum Başkanlık Sarayı kaynak gösterilen ve Jenca'nın, Anastasiadis'e "Genel Sekreterin talimatı neticesinde, BM Güvenlik Konseyi kararları zeminde müzakerelerin tekrar başlamasına izin verecek bir ortamın nasıl yaratılacağını inceleme görevini üstlendiği" konusunda bilgi verildiği biçimindeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını, Jenca'nın da bunu teyit ettiğini ve bu iddiayı yalanladığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Tatar, "Biz asla iki toplumlu ve iki bölgeli federasyon görüşmeyiz. Yeni siyasetimizin ne olduğun tüm dünya iyi bilmektedir. Eşit uluslararası statümüz ve egemen eşitliğimiz kabul görmeden resmi açıdan müzakere sürecine geçmeyiz. Şu an taraflar arasında ortak zemin yoktur. Yaptığımız tavsiyeler ile ilgili Ankara ile de iş birliği yapıyoruz. Bu konuda Türkiye'nin tutumu da önemli." sözlerini kullandı.