İran'dan nükleer hamlesi

İran, nükleer anlaşmayı ihlal ederek zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırmak için gelişmiş santrifüjlere gaz enjekte ettiğini duyurdu.

İran Atom Ajansı Başkanı, “Stoklarımız hızla artıyor” dedi. "Onların aklına geleceklerini umuyoruz" diyerek de süper güçlere gözdağı verdi.

Kısıtlamaları kaldırıyoruz!

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behrouz Kamalvandi, “Anlaşmanın dayattığı araştırma ve geliştirmelerimize yönelik sınırlamaları kaldırmaya başladık. Bunlar daha hızlı ve gelişmiş santrifüjlerin geliştirilmesini de içerecektir.” diye konuştu. Geçtiğimiz gün Avrupa Birliği (AB), İran'ın nükleer anlaşmayla ilgili taahhütlerini "bir kenara bıraktığını" açıklamasının ardından Tahran yönetimine anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulunmuştu. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani canlı yayında, "İran halkının haklarını ve çıkarlarını korumak için gerekli tüm adımları atacağız. Üçüncü adımımız nükleer sentrifüjlerin geliştirilmesini içeriyor." ifadelerini kullanmıştı.

İran'la yapılan nükleer anlaşma nedir?

Bilindiği üzere 2015 yılında, İran ile süper güçleri ifade eden P5+1 (ABD, Birleşik Krallık, Rusya, Fransa, Çin ve Almanya) arasında bir nükleer anlaşma imzalanmıştı. Anlaşma sonrası İsviçre'den yapılan ortak açıklamaya göre, P5+1 ülkeleri ve İran, geniş çaplı bir metne imza atmışlardı. Bu çerçeveye göre, İran nükleer tesislerini yeniden tasarlayacak, dönüştürecek ve azaltacaktı. Ayrıca İran, nükleer çalışmalarla ilgili tüm ekonomik yaptırımları kaldırmak, petrol gelirindeki ve donmuş varlıklarda on binlerce doları serbest bırakmak için ek protokolü -geçici uygulama ile- kabul edecekti.

GGeçtiğimiz yıl ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen basın toplantısında anlaşmadan çekildiklerini duyurmuştu. Anlaşmanın diğer ortakları, nükleer anlaşmadan çekilmemesi için ABD'yi ikna etmeye çalışmış fakat ikna çabaları sonuç vermemişti. İranlı lider Ruhani de Trump'ı pişman olacağı konusunda uyarmış ve bunun üzerine ABD İran'a yönelik yaptırımların yeniden devreye sokulacağı tehdidinde bulunmuştu.

Biz sözümüzü neden tutalım?

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behrouz Kamalvandi, "Diğer taraf taahhütlerini yerine getirmediği sürece, İran'ın taahhütlerini yerine getirmesini beklememelidirler." diyerek İran'ın tek taraflı davranmadığını söyledi. Taraflar arasında yapılan anlaşmayı da hatırlatan Kamalvandi ayrıca İran’ın yüzde 20 uranyum zenginleştirmesinin ötesine geçme kabiliyetine sahip olduğunu sözlerine ekledi.

Bu oran araştırma reaktörleri için yeterli görülse de, nükleer silah üretimi için yüzde 90 oranının yakalanması gerekiyor. Öte yandan İran’ın 3000 gaz santrifüjü ile yüzde 90 zenginlikte yılda 2 adet nükleer bomba yapmaya yetecek 40 kilogram uranyum elde edebilecek kapasiteye sahip olduğu iddia ediliyor.