En çok depremler can aldı!

Depremler, en fazla can kaybına neden olan afetler arasında ilk sırada yer alıyor. Dün bir deprem haberi daha Şili'den geldi. Talca kentinde 7.2 büyüklüğünde bir deprem yaşandı. Bundan tam 10 yıl önce Endonezya'nın Sumatra Adası'nda 7.6 büyüklüğünde bir deprem kaydedilmişti. Depreme ilişkin tüm ayrıntıları ve dünyada şimdiye kadar meydana gelen en büyük depremleri haberimizde bulabilirsiniz...

DÜNYA 30.09.2019, 08:25 30.09.2019, 09:16
En çok depremler can aldı!

Dünya deprem haberleriyle sarsılmaya devam ediyor. Dün bir deprem haberi daha Şili'den geldi. Talca kentinde 7.2 büyüklüğünde bir deprem yaşandı. Bundan tam 10 yıl önce Endonezya'nın Sumatra Adası'nda 7.6 büyüklüğünde bir deprem kaydedilmişti. Depreme ilişkin tüm ayrıntıları ve dünyada şimdiye kadar meydana gelen en büyük depremleri haberimizde bulabilirsiniz...

30 Eylül 2009'da Endonezya'nın Sumatra Adası açıklarında yerel saatle 17:16'da 7.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü Sumatra'nın Padang kentinin 45 kilometre kuzey batısında ve Pekanbaru kentinin 220 kilometre güneybatısındaydı.

Hükümet ve otoriteler, deprem sonucu bin 115 ölü, bin 214 ağır yaralı ve bin 688 hafif yaralı olduğunu doğruladı. Ölümlerin çoğu Padang Pariaman (675), Padang (313), Agam (80) ve Pariman (37) bölgelerinde gerçekleşti. 

Ayrıca, yaklaşık 135 bin ev ağır hasar gördü. 65 bin ev orta derecede, 79 bin ev ise hafif derecede tahribata uğradı. Tahminen 250 bin aile (1 milyon 250 bin kişi), deprem nedeniyle evlerini ve geçim kaynaklarını tamamen veya kısmen kaybetti.

Tektonik yapı nasıl?

Borneo, Bangka, Belitung, Riau Adaları ile Timor Adası dışında Endonezya'nın tamamı, Pasifik Ateş Çemberi olarak bilinen yüksek sismik aktivite alanı içerisinde yer alıyor. Sumatra'nın bulunduğu bölgeye bakıldığında birkaç levhanın yan yana olduğu görülüyor. Bu levhalar Burma Levhası (Avrasya levhasının güneybatı ucu) ile Hindistan-Avustralya levhalarıdır. 

Hindistan-Avustralya levhalarının Avrasya levhasının altına yıllık ortalama 60 milimetrelik bir hızla dalması, Sunda Çukuru olarak bilinen zon boyunca aktif bir ters fayın oluşmasına yol açtı. 

Özellikle Sumatra segmenti, 2004 yılındaki deprem felaketiyle başlayan aktif bir faaliyet dönemi yaşıyor. Her deprem, levha sınırlarının son zamanlarda harekete geçmemiş segmentlerine gerilim yüklüyor. 

Hindistan-Avustralya levhaları ile Avrasya levhalarının birbirine doğru olan hareketi ve Sunda Çukuru'nda uzun bir zaman aralığında biriken enerjinin 24 Aralık 2004 günü açığa çıkması ile 9 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. 475 bin kiloton (475 megaton) gücündeki TNT ya da Nagazaki'ye atılan atom bombasından 23 bin kat daha fazla enerji açığa çıkmıştı. İki levha arasındaki kırılma yaklaşık 1200-1300 kilometre uzunluğundaki levha sınırını etkilemiş ve bölgede çok sayıda artçı sarsıntıların oluşmasına yol açmıştı.

Depremler neden meydana geldi?

Derinliği ve odak mekanizması nedeniyle ilk depremin, levha sınırındaki hareketten ziyade Avustralya levhasının mantosundaki deformasyondan kaynaklandığı düşünülüyor.

İkinci bir deprem, 1 Ekim 2009'da Sumatra'nın Jambi eyaletini vurdu. 6.6 büyüklüğündeki deprem, yerin 15 kilometre altında gerçekleşti. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Jeoloji Araştırmaları Kurumu, bu depremin ilk depremin çok uzağında gerçekleştiğini, bu nedenle de artçı bir şok olmadığını bildirdi.

İkinci deprem, Büyük Sumatra Fayı'ndaki sağ-yanal hareket ile ilişkilendirildi.

Etkileri nasıl oldu?

7.6 büyüklüğündeki depremin sarsıntıları, Endonezya'nın başkenti Jakarta, Malezya ve Singapur'da hissedildi. Singapur'da bulunan bazı yüksek binalarda yönetim, personelini tahliye etti.

Tsunami için erken uyarı sistemleri yerleştirildi. Evlerde hasar ve yangın raporları vardı. Padang'daki oteller hasara uğradı ve şehir ile iletişim kesildi.

Yerel haber kanalı Metro TV, ilk deprem sırasında vatandaşların sokaklara döküldüğü Padang'da çıkan yangınları bildirdi. Ulusal Arama ve Kurtarma Ajansı'nın yakındaki şubelerinden kurtarma ekipleri Padang'a sevk edildi. Kentte bazı su borularının patladığı ve suyun her yeri kapladığı kaydedildi. 

En az iki hastanenin ve birkaç okulun yıkıldığına dair haberler vardı. Maninjau Gölü'nü çevreleyen tepelerde heyelanlar ve moloz akmaları (iri çakıl ve bloklar) meydana geldi.

Padang Pariaman bölgesinde yaşanan heyelan, bazı köylerin tamamen hasara uğramasına ve birçok kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı Heyelanlar, bazı yolların kapanmasına da neden oldu.

Padang Minangkabau Uluslararası Havalimanı, uçağa biniş alanındaki tavanın bir kısmının çökmesiyle hafif hasar gördü. Havaalanı, 1 Ekim günü yeniden açıldı.

Depremin ardından...

Yetkililer, felaket yönetim ekiplerinin Padang'a doğru yola çıktığını bildirdi. Ekiplerin uzak bölgelere ulaşmaları birkaç saat sürdü. Kurtarma ekipleri, felaketin ardından kurtulanları enkaz altından çekti ve Djamil Hastanesi'ne yetiştirdi. Hastane, hastalarla dolup taştı. Bunun üzerine birçok hasta, hastane dışında kurulan çadırlarda tedavi edildi.

Bacağı kırık bir adam, tam 25 saat boyunca dümdüz olmuş bir otelin enkazı altında kaldı ve en sonunda da ekipler tarafından kurtarıldı. Endonezya ordusu, molozların taşınmasına ve depremzedelerin kurtarılmasına yardımcı olmak için kazı makinasına sahip acil müdahale ekipleri kuruldu.

Kurtarma ekipleri ile gönüllüler, çöken 3 katlı kurs binasında arama yaptılar. Ebevenyler yakınlarda beklerken, depremin ardından hayatta kalan kişiler kurtarıldı. Endonezyalı köylüler, kalıntıları derinlemesine incelemek ve kurtarılanları bulmak için çıplak ellerini kullandılar.

5 Ekim günü Endonezya'daki kurtarma ekipleri, enkaz altında kalanları aramaya yönelik çalışmalarını durdular. Onun yerine bulunanları iyileştirme, molozları temizleme ve hayatta kalanlara yardım sağlama çabalarını artırdılar.

Endonezya yetkilileri, erişte, battaniye, süt ve kuru gıdaları uzak bölgelere ulaştırmak ve yaralıları hastanelere taşımak için helikopterler kullandı.

World Vision, Oxfam, IFRC, Muslim Charity ve Mercy Corps, felaketin sonuçlarını hızlı bir şekilde değerlendirmek için acil müdahale ekiplerini harap olmuş Padang bölgesine göndereceklerini doğruladı. Kızıl Haç, deprem için yardım giderlerini karşılamak amacıyla bağış topladı.

Peki 2009 Sumatra depreminin dışında dünyada meydana gelen en büyük depremler hangileriydi?

31 Ocak 1906- Ekvador- 8,8

1906 yılında Ekvador ve Kolombiya'yı etkileyen 8,8 büyüklüğündeki deprem, her iki ülkede binden fazla insanın can kaybına neden oldu. Depremin ardından oluşan tsunami, okyanusu geçerek Japonya'ya kadar ulaştı. Tsunaminin Pasifik Okyanusu'nu geçmesi yaklaşık olarak 12 saat sürdü.

15 Ağustos 1950- Tibet- 8,6

Assam Depremi olarak bilinse de merkez üssünün Tibet olduğu düşünülen deprem, 1950 yılında 8,6 şiddetinde gerçekleşti. Karasal alanda meydana gelen ve 780 insanın hayatını kaybettiği bu doğal afetten Çin, Tibet ve Hindistan'da yer alan birçok şehir, semt ve kasaba etkilendi.

4 Kasım 1952- Rusya- 9,0

Rusya’nın doğusunda 1952’de meydana gelen depremin büyüklüğü 9,0 olarak ölçüldü. Depremin yaşandığı Kamçatka bölgesi Avustralya, Asya ve Amerika kıtaları arasındaki deprem levhalarının bulunduğu ve sık sık sismik aktivitelerin yaşandığı “Pasifik Ateş Çemberi” adlı bölgenin kuzey ucunda yer alıyor. Yetkililere göre, 6 bin kişiden oluşan bölgede 2 bin 336 kişi yaşamını yitirirken sarsıntılar Hawai adalarında dahi hissedildi.

22 Mayıs 1960- Şili- 9,5

"Büyük Şili Depremi", tüm zamanların Richter ölçeğiyle ölçülmüş en büyük deprem. Deprem neticesinde oluşan, yüksekliği 10 metreyi bulan tsunami, 10 bin kilometrelik alana yayılarak Japonya ve Filipinler’e ulaştı. Deprem nedeniyle ölen insanların sayısının 2.000 kişiyi aştığı tahmin ediliyor. Şili’de 550 milyon dolarlık hasara neden olan depremin etkisiyle ülkenin güneyinde bulunan Puyehue Yanardağı, haftalarca aktif kaldı.

28 Mart 1964- Alaska- 9,2

Alaska'da 1964'te meydana gelen 9,2 büyüklüğündeki deprem, ölçülebilen en şiddetli ikinci deprem olarak kayıtlara geçti. 3 dakika süren deprem, deniz tabanının 10 metre yükselmesiyle dev tsunami dalgaları oluşturdu. Deprem bu derece şiddete sahip olmasına rağmen, dünyanın en seyrek nüfuslu bölgelerinden biri olan Alaska’da yaşandığı için, yalnızca 128 kişi hayatını kaybetti. 300 milyon dolardan fazla hasar oluşturdu. 

4 Şubat 1965- Alaska- 8,7

Alaska'nın Rat Adaları açıklarında 1965'te 8,7 şiddetinde deprem kaydedildi. Deprem sonrasında oluşan zararın büyük çoğunluğu, meydana gelen tsunaminin etkisiyle gerçekleşti. Küçük çapta hasara yol açan depremde can kaybı yaşanmadı.

26 Aralık 2004- Endonezya- 9,1

Endonezya’nın Sumatra adasında 2004 yılında meydana gelen deprem ise yaklaşık 10 dakika sürerek dünyada kaydedilen en uzun deprem olarak kayıtlara geçti. Dünyanın 1 cm kadar titremesine ve Alaska’ya kadar olan diğer depremlerin tetiklenmesine sebep olan deprem, 14 ülkeyi etkisi altına aldı. Yaklaşık 230 bin kişinin hayatını kaybettiği ve 1 milyon insanın evsiz kaldığı deprem, en çok ölüme yol açan doğal afetlerden biri olarak kabul ediliyor.

28 Mart 2005- Endonezya- 8,6

Endonezya’nın kuzeyindeki Sumatra Adası’nı, 2004’teki büyük depremin ardından 2005 yılında 8,6 şiddetindeki bir başka deprem vurdu. Bin 300’den fazla kişinin ölümüne sebep olan depremin oluşturduğu dev dalgalar, Sri Lanka'ya kadar ulaştı ve 400'den fazla kişinin yaralanmasına neden oldu.

27 Şubat 2010- Şili- 8.8

Şili, 2010 yılında 1,5 dakika süren 8.8 büyüklüğünde bir deprem daha yaşadı. Conception kentinde meydana gelen deprem 700’den fazla insanın hayatını kaybetmesine yol açtı.

11 Mart 2011- Japonya- 9,0

Dünyada en fazla depreminin yaşandığı ülkelerden biri olan Japonya, 2011 yılında tarihindeki en büyük deprem ile karşılaştı. Japonya’nın Tohoku bölgesinde meydana gelen depremin tetiklediği güçlü tsunami dalgaları, 40,5 metreye kadar yükselerek kıyıdan içeriye doğru 10 kilometrelik alanda etkili oldu.  Fukuşima nükleer santralinde meydana gelen sızıntı ve Çernobil felaketinden bu yana görülen en büyük nükleer felakete yol açtı. Deprem ve sonrasında yaşanan tsunami, 20 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesi ya da kaybolmasıyla sonuçlandı.

Yorumlar (0)