Cevad Zarif: Operasyona karşıyız

Bakan Cevad Zarif, Suriye'de ABD'nin bulunmasını anlamlandıramadığını ve ABD'nin burada yaptıklarıyla işgalci güç konumunda olduğunu ifade ederek, Türkiye ile Suriye arasında imzalanan Adana Mutabakatı'na atıfta bulundu. Anlaşmanın Ankara ve Şam arasındaki ilişkiler açışından bir çerçeve oluşturduğunu söyleyen Bakan Zarif, İran'ın Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna yapacağı muhtemelen operasyona da karşı olduklarını belirtti.

Sosyal medya hesabı Twitter üzerinden paylaşımda bulunan Cevad Zarif, ABD'nin Suriye'den çekilme kararının ardından açıklamalarda bulundu. Zarif, "Amerika, Suriye ile alakası olmayan işgalci bir güçtür. Suriye'de olması için ne bir izni vardır ne de ona olan bir güven. Suriye'de terörizmle mücadele ve barışa ulaşmak sadece Suriye'nin toprak bütünlüğü ve halkına saygı ile başarıya ulaşacaktır" mesajını verdi.

US is an irrelevant occupier in Syria—futile to seek its permission or rely on it for security.

Achieving peace & fighting terror in Syria will only succeed thru respect for its territorial integrity & its people.

Adana provides framework for Turkey & Syria—Iran ready to help.

— Javad Zarif (@JZarif) October 7, 2019

Adana Mutabakatı'nın Türkiye ve Suriye ilişkileri bağlamında bir çerçeve oluşturduğunu söyleyen Zarif, "İran yardım etmeye hazır" ifadelerini kullandı.

İran operasyona karşı

Fransız medya ajansı AFP'de verilen bilgilere göre ise Cevad Zarif Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna düzenleyeceği muhtemel operasyona karşı olduğunu belirtti.

Adana Mutabakatı

Adana Mutabakatı, 1990'lı yıllarda Suriye'nin PKK faaliyetlerine Suriye'de müsaade etmesi ve örgütün elebaşısı konumundaki Abdullah Öcalan'ın Suriye topraklarında yaşıyor olması sonucu Türkiye'nin tepki ve baskılarıyla oluşturulan bir mutabakattır. Anlaşma ile beraber Suriye'nin terör örgütüne destek vermeyeceği ve yardım-yataklık yapmayacağı kabul edilmiş, aynı zamanda birçok farklı noktada işbirliğine gidilmiştir.

Mısır ve İran'ın girişimleri sonucu, Ankara-Şam hattındaki tansiyon düşürülmeye çalışılmış ve Türkiye ile Suriye Adana'da söz konusu mutabakatı imzalamıştır.

Mutabakatın maddeleri

Anlaşma 22 maddeden oluşuyor.

Türkiye adına Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Uğur Ziyal ve Suriye adına Tümgeneral Adnan Badr al-Hasan'ın imza attığı Adana Mutabakatı, Öcalan'ın Suriye'nin dışında olduğu ve bir daha asla girmeyeceği, yurtdışındaki PKK unsurlarının Suriye'ye dönemeyeceği, ülke topraklarındaki PKK kamplarının bir daha kullanılmayacağı ve tutuklanan PKK üyelerinin listelerinin Türkiye'ye verilmesi taahhütlerini içeriyordu.

Anlaşma ile Suriye'nin kısa vadede yerine getireceği taahhütlerin yanı sıra iki ülkenin uzun vadeli terörle mücadele çerçevesi de çizildi:

- Suriye kendi topraklarından Türkiye'nin güvenlik ve istikrarını tehlikeye atacak eylemlere izin vermeyecek. Suriye, PKK'nın silah, lojistik ve mâli destek sağlamasına ve propaganda faaliyetlerine izin vermeyecek.

- Suriye, PKK'yı terörist örgüt olarak ilan etmiştir. Suriye, diğer terör örgütlerinin yanı sıra PKK ve uzantılarının topraklarındaki faaliyetlerini yasaklamıştır.

- Suriye, PKK'nın topraklarında eğitim kampı kurmasını ve ticari faaliyetlerde bulunmasını yasaklamıştır.

- Suriye, PKK üyelerinin transit yollarla üçüncü ülkelere gitmesine izin vermeyecektir.

- Suriye, PKK liderlerinin topraklarına girmesini engelleyecek ve gümrük yetkililerine bunun için talimat verecektir.

Aynı mutabakat, tarafların bu taahhütlerin yerine getirilmesini sağlamak ve gözlemek için bazı mekanizmalar kurmasını da sağlıyor. İki ülkenin üst düzey güvenlik yetkilileri arasında doğrudan telefon hattı kurulması, diplomatik temsilciliklerde güvenlik işleri için özel temsilcilerin atanması bunlardan sadece birkaçını oluşturuyor.