BMGK'dan 'çatışmalara ara verilmesi' kararı

BMGK'da Malta'nın sunmuş olduğu karar tasarısı düzenlenen acil oturumda oylandı.

Tasarı, 15 mensuptan 12'sinin 'evet', üçünün 'çekimser' oyuyla kabul gördü.

İngiltere, Rusya ve ABD çekimser yönde oy kullanan ülkeler oldu.

Öte yandan BMGK, Rusya Federasyonu'nun 'insani ara' yerine 'ateşkes' ifadesinin geçmesine dönük değişiklik tavsiyesini reddetti.



Kararda 'çatışmalara uzatılmış ve acil insani ara' talep edildi

Kararda 'insani ateşkes' yerine 'çatışmalara uzatılmış ve acil insani ara' verilmesi ve uluslararası insancıl hukuka uygun biçimde Gazze'de koridorlar oluşturulması istendi.

Bahse konu araların uluslararası insancıl hukuka uygun biçimde 'yeterli gün' olması gerektiğine vurgu yapılan kararda, BM ve BM ortaklarına insani yardım için güvenli, hızlı ve kesintisiz ulaşım çağrısı yapıldı.

Hamas ve diğer tüm gruplardan öncelikle çocuklar olmak üzere bütün tutsakların salıverilmesi çağrısı yapılan kararda, Gazze Şeridi'ndeki sivil halkın temel gereksinimlerinin tedarik edilmesinin engellenmesine bir son verilmesi talep edildi.

Kararda, bu uygulamaların özellikle çocuklar üzerinde çok büyük yük oluşturduğuna dikkat çekilirken, yardımların çocukların ve bütün toplumun gereksinimlerini karşılayacak biçimde temin edilmesi gerektiğinin altı çizildi.

Önden bilgilendirme ve koordinasyonun öneminin ifade edildiği kararda, özellikle BM ile hastalar, çocuklar ve personelin hareketi hususunda irtibat halinde olunması istendi. 

Kararda, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in kararın uygulanması ile ilgili BMGK'ya bilgi sağlaması talep edildi.



Çocukların korunması öne çıktı

Kararda, bütün taraflardan uluslararası hukuk, insan hakları ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermeleri istenirken, "Uluslararası insancıl hukuk çocuklar için koruma sağlar." denildi.

Cenevre Sözleşmesi'nde 'çatışmalarda çocukların korunması' ilkesinin geçtiği anımsatılan kararda, özellikle çocuklar olmak kaydıyla Gazze Şeridi'ndeki sivil halkın temel gereksinimlerinden mahrum edilmesine ve zor kullanarak yerinden edilmesine de karşı çıkıldı.

Kararda, Gazze Şeridi'ndeki insani durumun aynı zamanda çocukların eğitimine de zarar verdiği kaydedildi.

Kararda, Hamas'ın İsrail'e dönük saldırısı ya da İsrail'in yol açtığı sivil ölümlere değinilmemesi ise dikkatlerden kaçmadı. Daha evvelki farklı tasarılarda geçen kınama ifadeleri, mensup ülkelerin onayını alamamıştı. Bu sebeple Malta'nın özellikle kararın geçmesi amacıyla bu konulara değinmekten kaçındığı üzerinde duruluyor.



Dört karar tasarısı veto edildi

Gazze Şeridi'ndeki insani durum ile ilgili BMGK, 7 Ekim 2023'ten bu yana dört karar tasarısını veto etti.

İlk olarak Rusya Federasyonu'nun 17 Ekim 2023'te sunduğu ve 'insani ateşkes' istenilen karar tasarısına Japonya, Fransa, İngiltere ve ABD 'hayır' oyu kullanmıştı.

Bunun akabinde Brezilya'nın 'çatışmalara ara verilmesini' isteyen karar tasarısı, 18 Ekim 2023'te ABD tarafından veto edilmişti.

26 Ekim 2023'te 'ülkelerin meşru müdafaa hakkına' işaret eden ABD tasarısı Çin ve Rusya tarafından, aynı gün Rusya Federasyonu'nun insani ateşkes çağrısı içeren karar tasarısı ise İngiltere ve ABD tarafından veto edilmişti.

Karar tasarıları geçmese bile 193 mensubu olan BMGK'da, 121 ülke Gazze Şeridi'nde insani ateşkes çağrısında bulunulan tasarıya 'evet' yönünde oy vermişti.

BMGK'da kararın onaylanması için dokuz ülkenin 'evet' oyu vermesi ve hiçbir daimi mensubun kararı veto etmemesi isteniyor.



BMGK'nın 'uluslararası güvenlik ve sulhu koruma' sorumluluğu var

BM'nin yürütme organı olan BMGK'nın temel sorumluluğu 'uluslararası güvenlik ve sulhu koruma' olarak öne çıkıyor.

Mensup ülkeler arasında dostane bağların kurulmasına katkı sağlamakla yükümlü olan BMGK'nın, aynı zamanda uluslararası problemlerin çözümü için iş birliği yapması gerekiyor.



Filistin-İsrail çatışması

Hamas'ın silahlı kanadı olan İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim 2023 sabahı, İsrail'in 'Filistin halkına ve başta Mescid-i Aksa olmak kaydıyla mukaddes değerlerine dönük devamlı ihlallerine bir karşılık verme' gerekçesiyle geniş kapsamlı bir saldırı düzenlerken, İsrail güçleri de Gazze'ye yoğun hava bombardımanı başlattı.

İsrail, Gazze Şeridi'nden düzenlenen saldırılarda 310'u aşkını asker 1.200 İsraillinin yaşamını yitirdiğini, 5 bin 132 kişinin ise yaralandığını açıkladı.

Gazze Şeridi içindeki çatışmalarda ise 48 İsrail askeri yaşamını yitirdi.

İsrail'e göre, İzzettin el-Kassam Tugayları'nın elinde 239 İsrailli tutsak bulunuyor.

Gazze Şeridi'ndeki Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail'in saldırılarda 11 bin 500 Filistinli vefat etti, yaklaşık olarak 30 bin kişi ise yaralandı.

Kudüs ve Batı Şeria'da Yahudi yerleşimciler ve İsrail güçleri, 197 Filistinliyi katletti. 

İsrail güçleri, Gazze Şeridi'nde on binlerce sivil ve yaralının sığındığı onlarca hastaneyi zorla boşaltmak için ana binalarını ya da yerleşkelerini vurdu. Saldırılarda yüzlerce kişi hayatını kaybetti ve yaralandı.

Hizbullah ile İsrail ordusu arasında 8 Ekim 2023'ten beri yaşanan çatışmalarda 74 Hizbullah üyesi ile altı İsrail askeri yaşamını yitirdi.