Benazir Butto: Müslüman bir ülkenin ilk kadın lideri

Benazir Butto, Pakistan’ın Karaçi kentinde siyasetin içesinde yer alan ünlü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 16 yaşındayken Harvard’daki Radcliffe Koleji’nde eğitim görmek için memleketinden ayrıldı. Lisans eğitimini Radcliffe’de tamamladıktan sonra, İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’ne başladı ve 1977 yılında buradan ikincilikle mezun oldu.

Babası Zülfikar Ali Butto’nun 1971-77 yılları arasında başbakan olarak görev yaptığı Pakistan’a geri döndü ancak geldikten günler sonra ordu iktidarı ele geçirdi ve babası hapse atıldı. 1979’da da General Muhammed Ziya ül Hak tarafından idam edildi.

Benazir Butto’nun kendisi de ilerleyen yıllarda defalarca tutuklandı ve 1984’te ülkeyi terk etmesine izin verilmeden önce üç yıl boyunca gözaltına alındı. Londra’ya iki erkek kardeşi ile birlikte yerleşen Butto, askeri diktatörlüğe direnmek amacıyla bir yer altı örgüt kurdu. Kardeşi Şahnawaz 1985 yılında ölünce, cenaze töreni için Pakistan’a gitti ancak hükümet karşıtı mitinglere katılmaktan tekrar tutuklandı. Serbest bırakıldıktan sonra tekrar Londra’ya gitti. Aynı yılın sonunda Pakistan’da sıkıyönetim kaldırıldı.

İslam ülkelerinin ilk kadın başbakanı

Muhammed Ziya ül Hak karşıtı gösteriler devam etti ve Benazir Butto, Nisan 1986’da Pakistan’a dönüş yaptı. Geri dönüşüne verilen halk tepkisi oldukça fırtınalıydı. Butto, babasını infaz eden Ziya ül Hak’ın istifası için halka açık bir şekilde çağrıda bulundu.

Butto, annesiyle birlikte Pakistan Halk Partisi’nin başkanı olarak seçildi ve 1988’de serbest seçimler yapıldıktan sonra kendisi başbakan oldu. 35 yaşındayken, dünyanın en genç başkanlarından biriydi. Aynı zamanda, bir İslam ülkesinde başbakanlık görevini sürdüren ilk kadındı. 11 yıllık askeri yönetimden sonra Butto, halkı için demokrasi istiyordu.  

“Liderlik, insanın inançlarının gücü ve bir fikri yayma enerjisi demektir.”

Cumhurbaşkanı Gulam İshak Han tarafından görevden alınan Butto, yolsuzlukla mücadele kampanyası başlattı ve 1993 yılında yeniden başbakan olarak seçildi. Görevdeyken, köylere elektrik getirdi ve ülkenin dört bir yanında okullar inşa etti. Butto, Pakistan’ı modernleştirme adına adeta can atıyordu.

Benazir Butto, sürekli olarak aşırı İslamcıların muhalefetiyle karşı karşıya kaldı. Babasının ölümünden beri Benazir’den uzaklaşmış durumda olan erkek kardeşi Mir Murtaza, yurtdışından döndü ve Benazir’in eşi Asıf Ali Zerdari’ye yönelik yolsuzluk suçlamasında bulundu. Mir Murtaza, korumasının Karaçi’de polisle girdiği çatışma sırasında öldü. Pakistan halkı, bu tür olaylar karşısında şok oldu ve Pakistan Halk Partisi, Asıf Ali Zerdari’ye yönelik suçlamalar karşısında ikiye bölündü.

Demokrasi mücadelesi 

1996 yılında Pakistan Cumhurbaşkanı Leghari, Benazir Butto’yu yanlış yönetim suçlamasıyla görevden aldı ve Millet Meclisi’ni feshetti. Butto, görevinde hiçbir zaman bir tam dönemi tamamlayamamıştı. Butto’nun yeniden seçilme girişimi 1997 yılında başarısızlığa uğradı ve daha muhafazakâr bir isim olan Nevaz Şerif’in liderliğindeki yeni seçilmiş hükümet, ordu tarafından devrildi.

Butto, eşi yeniden hapse atıldıktan sonra bir kez daha memleketinden ayrılmak zorunda kaldı. Dokuz yıl boyunca çocuklarıyla birlikte Londra’da sürgün hayatını sürdürdü. Orada da Pakistan’da demokrasinin yeniden inşa edilmesi fikrini savunmaya devam etti.

Asıf Ali Zerdari 2004 yılında cezaevinden serbest bırakıldı ve Londra’daki ailesinin yanına döndü. 2007 sonbaharında, aşırı İslamcıların ölüm tehditleri ve hükümetin düşmanlığı karşısında memleketlerine döndüler. Heyecanlı bir kalabalık tarafından karşılanmış olmasına rağmen, Butto’nun konvoyuna bir intihar bombacısı tarafından saldırı düzenlendi. İlk suikast girişiminde hayatta kaldı ancak 100’den fazla kişi saldırı sırasında öldü.

Suikasta uğrayarak hayatını kaybetti

Ocak 2008’de yapılacak ulusal seçimlerle Pakistan Halk Partisi, Butto’yu yeniden başbakanlık görevine getirecek bir zafere hazırlandı. Seçimden sadece birkaç hafta önce, radikalistler tekrar saldırı düzenledi. 27 Aralık 2007’de Rawalpindi’de düzenlenen bir mitingin ardından, silahlı bir adam bombayı patlatmadan önce arabasına ateş etti. Saldırgan, kendisi ile birlikte 20’den fazla kişinin de ölümüne neden oldu. Butto, hemen hastaneye götürüldü ancak ağır yaralandığı için hayatını kaybetti.

Butto’nun ölümünün ardından isyanlar ülke genelinde patlak verdi. Ülkenin en popüler demokratik liderinin kaybı Pakistan’ı kargaşaya sürükledi ve nükleer silahlı bir ulusun tehlikeli boyutlardaki istikrarsızlığını iyice artırdı.