Başkan ölürse yerine kim geçer?
ABD'de Başkan Yardımcısı Mike Pence'in acil koduyla Beyaz Saray'a çağrılması ve Başkan Donald Trump'tan gün boyu ses çıkmaması "başkan öldü" iddialarının ortalığa yayılmasına neden oldu. Peki ABD'de görevdeki başkanın ölmesi durumunda yeni başkan nasıl belirlenir?
Trump hakkında çıkan iddiaların doğrulanması durumunda yerini kimin alacağı, şimdiden konuşulmaya başlandı.
Başkanlık koltuğunun boşalması durumunda başkanın yerini alacak ilk isim Başkan Yardımcısı Mike Pence olacak. Pence'in de görevi devralamaması ihtimali ve yaşanabilecek diğer olağanüstü durumlar da göz önüne alınarak ABD Başkanlık Veraset Yasası'nda detaylı ve uzun bir liste yer alıyor.
BAŞKANLIK SIRASI
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) başkanının hayatını kaybetmesi veya herhangi bir sebeple görevinden ayrılması durumunda yerini alacak makamlar ilk olarak 1792 Başkanlık Veraset Yasası ile belirlendi. Bu makamlar sırasıyla; Başkan Yardımcısı, geçici senato başkanı ve temsilciler meclisi başkanı olarak belirlenmiştir.
Fakat 1886 yılında yasada değişikliğe gidildi. Yapılan değişiklikle, temsilciler başkanı ikinci sıraya kaydırılırken geçici senato başkanı üçüncü sıraya alındı.
İLK VEKİL BAŞKAN KİM?
Eski Başkan Harry Truman'ın 1947 yılında imza attığı ABD Başkanlık Veraset Yasası ile değiştirilen sıralama, günümüzde kullanılmaya devam eden halini aldı. Kabine üyelerinin sıralanmasında hizmet ettikleri kurumlarının oluşturulma tarihleri baz alındı.
Yasada 1967 yılında uygulanan yirmi beşinci değişiklik öncesinde, başbakanın boşluğunu doldurması için hiç kimse öngörülmedi.
Buna göre, ABD başkanının yerini alan ilk başkan yardımcısı Gerald Ford oldu. Watergate skandalının patlak vermesi üzerine 1974 yılında görevini bırakan Başkan Richard Nixon'un koltuğu boşalınca yardımcısı Gerald Ford hiçbir seçimden geçmemiş olan 38. ABD Başkanı oldu.
Veraset Yasası'nın öngördüğü şekliyle bugünkü başkanlık sıralaması şöyle:
1. Başkan Yardımcısı
2. Temsilciler Meclisi Başkanı
3. ABD Senatosu Geçici Başkanı
4. Dışişleri Bakanı
5. Hazine Bakanı
6. Savunma Bakanı
7. Başsavcı
8. İçişleri Bakanı
9. Tarım Bakanı
10. Ticaret Bakanı
11. Çalışma Bakanı
12. Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı
13. Konut ve Kentsel Gelişme Bakanı
14. Ulaştırma Bakanı
15. Enerji Bakanı
16. Eğitim Bakanı
17. Gazi İşleri Bakanı
18. İç Güvenlik Bakanı
