Avustralya'nın dumanları Güney Amerika'ya ulaşıyor!

Avustralya'nın doğu kıyısındaki daha önce eşi benzeri görülmemiş orman yangınları uzaydan böyle görünüyor.

Kıbrıs adasından daha büyük bir alan kül oldu

Temmuz ayından bu yana Yeni Güney Galler ve Queensland eyaletlerinde yaklaşık 12 bin kilometre kare (tüm Kıbrıs adasından daha büyük bir bölge) alan yanarak zarar gördü. Yangınlarda dört kişi hayatını kaybetti, yüzden fazla Avustralyalı yaralandı ve 300'ü aşkın ev yok oldu.

Henüz yaz mevsimi başlamadı

Bu durumun Avustralya kıtasının olağan yangın sezonunun başlangıcında meydana gelmesi ekstradan korku salıyor. Çünkü güney yarım kürede şu an ilkbahar mevsimi yaşanıyor. Henüz yaz mevsimi başlamadığından ilerleyen süreçte hâlihazırda söndürülemeyen orman yangınları daha büyük problemler yaratabilir. 

Doğu kıyısının bu ürpertici görüntüsü, NASA'nın Aqua MODIS uydusu kullanılarak elde edildi.

Bu ise Japon uydusu Himawari 8'in elde ettiği görüntü.

Yangınlardan çıkan duman Pasifik'i geçiyor ve Güney Amerika'ya ulaşıyor.

Bilim adamı Colin Seftor ise dumanın aerosol endeksini kullanarak Güney Amerika'ya nasıl ulaştığını gösterdi.

CAMS raporu tedirginlik yarattı

Avrupa Dünya Gözlem Ağı Copernicus'un Atmosferik Gözetim Servisi (CAMS),  bu benzeri görülmemiş olaylar hakkında bir rapor yayınlayarak Yeni Güney Galler eyaletinin daha önce bu şekilde eşi benzeri görülmemiş yangınlar yaşamamış olduğunun altını çizdi. 

"Yangınların yoğunluğunu ve yaydıkları dumanı yakından izliyoruz" denilen raporda, CAMS'deki başlıca bilim adamı Mark Parrington şunları söylüyor:

Sonuçları son 16 yılın ortalaması ile karşılaştırırsak özellikle Kuzeydoğu Yeni Güney Galler'de sayı ve yoğunluk bakımından çok sıra dışı şeyler olduğunu söyleyebiliriz.

Işınımsal güç inanılmaz derecede

Yeni Güney Galler'deki yangınların radyasyon seviyesinin incelendiği Parrington tarafından hazırlanan bu grafik, olayın olağanüstü doğasını gösteriyor:

Yangın ışınımsal gücü (FRP), yanan biyokütleyi ölçmek için uzaktan algılanan verileri kullanan bir teknik. FRP, bitki örtüsünün yanması sonucu birim zaman başına salınan radyant enerjiyi ölçüyor. Bu çalışma, yangınlardan en çok zarar gören Yeni Güney Galler eyaletinin biyokütle tüketim oranını ve biyokütle tüketim katsayısını tahmin etmek için uydu ve alan verilerini kullanıyor. Bu verilere göre bu zamana kadar en fazla 50 gigawatt (GW)  seviyelerinde olan yangın ışınımsal gücü bu sene 230-240 GW'lere yükselmiş durumda. Bu da tablonun vehametini gözler önüne seriyor.  

Avustralya ve iklim krizi

Öte yandan sürmekte olan yangınlar, dünyanın en büyük kömür ihracatçılarından biri olan ülkedeki iklim krizi hakkındaki tartışmayı yeniden canlandırdı. Avustralya'daki fosil yakıtların savunucusu liberal-ulusal koalisyon hükûmeti ise küresel ısınma tartışmalarından kaçınmaya çalışıyor. Avustralya'da en sıcak yaz kıtanın bazı bölgelerinde 50 dereceyi geçen sıcaklıklarla geçen yıl kaydedilmişti. Bu yılki tahminler sıcaklıkların yine en az bu seviyelerde olacağını söylüyor.

Avustralya hükûmetinin iklim krizi, bu yılki aşırı sıcaklık ve kuraklık ile yangınlar arasındaki bağlantıyı görmesi gerekiyor. Birçok belediye başkanının geçtiğimiz Cuma günü bu konuya dair bir manifesto imzaladıkları söyleniyor. 

Yeni Güney Galler eyaletindeki Bellingen ve Queensland'daki Noosa Shire gibi yangınlardan etkilenen birkaç kasabanın belediye başkanları tarafından imzalanan manifesto, "bu yangın felaketlerini oluşturan koşullar arasında iklim değişikliği de yatıyor" diyor.

Başbakan direniyor

Bu yangınlar aktivistleri, meteoroloji uzmanlarını ve çevre üzerine etkili politikalar savunan Yeşiller Partisi'nden bazı politikacılar başta olmak üzere Avustralya halkının büyük bir bölümünü ciddi şekilde etkileyerek Başbakan Scott Morrison hükûmetinden ideolojik tartışmaları bir kenara koymasını ve bilim adamlarının uyarılarını dinlemesini istemeye yöneltti.

Başbakan Morrison ise iklim krizi ve orman yangınları arasındaki bağlantıyı kabul etmeyi reddederek tüm dikkatlerin mağdurlar ve yangınların kontrolü üzerinde olması gerektiğini savunuyor.

Avustralya en az yüzde 5 oranında iklim kirliliğine katkı sağlıyor

Ekonomisi son malî yılda 171.149 milyon avro olan mineral ihracatına bağlı olan Avustralya hükümeti, Paris Anlaşması'na uygun olarak 2030 yılına kadar emisyonlarını yüzde 26 ila 28 oranında azaltacağını söylüyor.

Avustralya, Berlin merkezli bilim ve politika enstitüsü İklim Analitiği tarafından yapılan araştırma sonucu yayımlanan 2018 yıllık raporuna göre dünyanın toplam iklim kirliliğinin yüzde 4.7'si ila 6.4'üne katkıda bulunuyor.

İklim Analitiği Enstitüsü tarafından yapılan diğer bir çalışmada da, Avustralya'nın Queensland'daki dünyanın en büyük kömür madeni olan Adani gibi madencilik projelerini onaylamaya devam etmesi durumunda 2030'a dek toplam iklim kirliliğinin en az yüzde 17'sine neden olacağı öngörülüyor.

Habernediyor.com / Turgut Başer