Arabistan'da idamlar artış eğiliminde

Suudi Arabistan, tutuklandıklarında altısı çocuk olmak üzere bu yıl şu ana kadar 134 kişiyi infaz etti. Devlet infazlarındaki endişe verici yükselişin, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın ölüm cezasının kullanımını azaltma taahhüdüne rağmen gerçekleşmesi düşündürdü.

Cenevre'deki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nde sunulan bir raporda, "Ölüm Cezası Projesi"  isimli organizasyonun da sözünü ettiği 24 kişinin daha “infaz riski” altında olduğu ortaya koyuldu. Bunlar arasında üç çocuk, veliaht prense muhalif önde gelen siyasi figürler, din adamları ve insan hakları savunucularının olduğu söyleniyor. Raporda ayrıca, bu yıl en az altı gencin "sözde suçlar" nedeniyle tutuklanmasının ardından idam edildiği bildirildi.

Ölüm Cezası Projesi'nin yayımladığı raporda ise Suudi Arabistan'daki “yasadışı ve keyfî infazların” yanı sıra hem tutuklular hem de aileleri için insan hakları ihlâllerine dikkat çekildi. Uzmanlar, bu suistimallerin tutuklulara uygulanan sistematik işkence ve ölüm cezasıyla sonuçlanan haksız davalar nedeniyle daha da arttığını ifade ettiler.

En çok uyuşturucu

Bu yıl idam edilenler arasında üç kadın ve dünyanın başka yerlerinde küçük sayılabilecek uyuşturucu suçlamalarıyla infaz edilen 51 kişi bulunuyor.

Öldürülenlerin en az 58'i yabancı uyruklu ve çoğu, Sünni Arap devletinde bir suç olan Şii İslam'ı yaymakla suçlanıyordu. Pakistan'dan 21, Yemen'den 15, Suriye'den 5 ve Mısır'dan 4 vatandaş infaz edilenler arasında uyruğu açıklananlar olarak göze çarpıyor. Son zamanlarda ise rakamlara iki Ürdünlü, iki Nijeryalı, bir Somalili ve iki de "uyruğu tanımlanamayan kişi" dahil edildi.

Kitlesel infaz

22 Nisan'da, 37 kişinin öldürülmesini içeren kitlesel bir infaz gerçekleştirildi. İngiliz the Sun gazetesinin iddialarına göre infaz edilenlerden biri çarmıha gerildi ve diğerinin başına bir mızrak geçirildi. Açıklamalara göre bunlar terör suçundan yargılanıyordu.

Başını kaybedenlerden biri, 16 yaşındayken hükümet karşıtı protestolara katılırken tutuklanan Abdülkerim Hevaş'tı. Hevaş, Uluslararası Af Örgütü tarafından "komedi" olarak adlandırılan bir davada "terörist" olmaktan suçlu bulundu. 18 yaşın altındaki bir kimsenin ölüme mahkûm edilmesi uluslararası hukuk uyarınca yasaklanmasına rağmen Hevaş'ın başı diğer 36 kişinin yanında vücudundan ayrıldı. Cesetlerden en az birinin, çarmıha gerildikten sonra sergilendiği iddialar arasında yer alıyor.

Bir diğer kurban Mücteba Şevket, hükümet karşıtı protesto gösterisine katıldığı için tutuklandığında ABD'de yeni bir hayata başlamak için Batı Michigan Üniversitesi'nde okuyan bir gençti. O zaman 17 yaşında olan Şevket, falakaya yatırılarak devlete karşı suç işlediğini itiraf etmişti. İnsan hakları dernekleri, "sahte bir davada" itiraf ve mahkum edilmek üzere işkence gördüğü iddiasında bulunuyordu.

"En aza indirme" sözü

Endişe verici rakamlar, Prens Selman'ın idam cezası kullanımını "en aza indirme" sözüne rağmen geldi. Selman, 2018'de Time dergisine verdiği röportajda "İnfaz cezasını ömür boyu hapis cezasına çevirebileceğimiz birkaç alan var. Dolayısıyla iki yıldır Suudi parlamentosu aracılığıyla hükümet olarak yeni yasalar oluşturmak için çalışıyoruz." şeklinde söylemlerde bulunmuştu.

Cornell Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin açıkladığı verilere göre 2015'te en az 158 olan infaz sayısı 2016'da 154, 2017 yılında ise en az 146 olarak belirtiliyor. 2018 rakamları da aynı düzeyde seyrederek kayıtlara geçen 149 infaz bulunuyor. 

Dünyada kaç ülkede idam cezası var?

Dünyada şu an 51 ülkede idam cezası uygulanmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Afganistan, Amerika Birleşik Devletleri, Antigua ve Barbuda, Bahamalar, Bahreyn, Bangladeş, Barbados, Belarus, Belize, Birleşik Arap Emirlikleri, Botsvana, Çad, Çin, Demokratik Kongo, Dominik, Ekvator Ginesi, Endonezya, Etiyopya, Guyana, Güney Sudan, Hindistan, İran, Irak, Japonya, Jamaika, Komorlar, Kuveyt, Kuzey Kore, Küba, Lesoto, Libya, Mısır, Nijerya, Pakistan, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Suudi Arabistan, Singapur, Somali, Sudan, Suriye, Tayvan, Tayland, Trinidad ve Tobago, Uganda, Umman, Ürdün, Vietnam, Yemen ve Zimbabve yer alıyor.