Amerika raporu: Türkiye'yi F-35 programından çıkarırsanız...
ABD'de Hesap Verebilirlik Ofisi'nin hazırladığı raporda, Türkiye'nin F-35 projesi programından çıkarılması durumunda aksaklıkların artacağı vurgulandı.
Binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olan koronavirüs, dünya genelinde ekonomiyi de büyük ölçüde etkilerken, savunma ve silah sanayii de bundan nasibini aldı
ABD Kongresi için denetim, değerlendirme ve soruşturma hizmetleri sunan Hesap Verebilirlik Ofisi'nin (GAO) hazırladığı son F-35 raporunda, uçağın test ve parça üretiminin koronavirüs nedeniyle önemli ölçüde aksamaya uğradığını vurguladı.
9 aylık gecikme
Raporda, 2019'da planlanan testlerin büyük bir kısmının yapıldığını ancak koonavirüs salgını dolayısıyla programın bir kısmında 9 aylık gecikme söz konusu olduğu kaydedildi.
10 bin gövdeden yalnızca 3 bini belirlenen standartlarda
Yaşanan gecikme ile uçağın tam kapasite üretiminin gelecek marta sarkabileceği ifade edilen raporda "F-35 programı, üretim oranını artırıp, uçaklar için düşük maliyet müzakereleri yaparken, üretim süreçleri GAO tarafından belirlenen başat üretim uygulamaları standartlarını karşılamıyor. Özellikle de yüklenicinin gövde üretim sürecinde tedarik ettiği 10 bin gövdeden sadece 3 bini ürün kalitesi için belirlenen tasarım standartlarına uyuyor.
"Yapılacak çok iş var"
Aynı zamanda, piste indirilmiş 500'den fazla uçak hala programın güvenilirlik ve idame edilebilirlik hedeflerine erişmiş değil. Yüklenici, bu sorunları çözmek ve etkinliği artırmak için üretim süreçlerini değiştirse de daha yapılacak çok iş var. Program ofisi bu başat üretim uygulamalarına yönelik riskeleri değerlendirmediği sürece (ABD) kuvvet komutanlıkları ve uluslararası ortaklar satışta belirlenen kalitede uçaklar teslim alamayabilir." ifadelerine yer verildi.
"Türkiye çıkartılırsa riskler artar"
Raporda Türkiye'nin programdan çıkarılmasının söz konusu riskleri daha da artıracağına yönelik değerlendirme dikkat çekti.
GAO raporunda, "Türkiye'nin Temmuz 2019'da Rus savunma ekipmanı almasından kaynaklı kaygılar nedeniyle programdan çıkarılması üretim risklerini daha da artıracak. Program Türk tedarikçiler tarafından üretilen 1005 parça için yeni kaynak belirledi ancak şu anda 15 parça istenilen oranda üretilemiyor." ifadesi kullanıldı.
Uçağın donanım ve yazılımlarının güncellenmesi için yapılan "Blok 4" modernizasyonunun da maliyetleri 1,5 milyar dolar artırarak 12,1 milyar dolara çıkardığı belirtildi.
