Afganistan’da yoksul kesim çocuklarını ve böbreklerini satışa çıkardı 

Afganistan, kış mevsiminin şiddetli soğuğu ve kuraklığı ile birlikte hali hazırda insanlık krizi yaşayan vatandaşlar, açlık sınırını aşmış durumda. Özellikle kamplarda konaklayan vatandaşların yiyecek ve içecek bulamadıkları için aç yattıkları bilinirken soğuk hava dalgası da bu açlığın sınırlarını zorluyor. Para sahibi olmak ve yiyecek alabilmek için çaba gösteren halk, kolay yoldan para kazanma yöntemini ise kendilerince bulmuş durumda. 

Tok yatmak için organlarını satıyorlar 

Taliban'ın ülkedeki yönetimi ele geçirmesinin ardından uluslararası yardımın kesilmesi, zaten yoksul olan halkı açlık sınırına indirdi. Gıda ve sağlık krizi ile mücadele etmek zorunda kalan 23 milyon kişi (nüfusun yarısından fazlası) ise yiyecek alabilecek paraya sahip olabilmek için çocuklarını ve organlarını satmaya başladı. Özellikle Herat vilayet merkezine 20 kilometre mesafede kurulan bir mülteci kampında kendi çadırlarında konaklayan Peştunlar bu satışları gerçekleştiriyor. 

Bölgede şimdiye kadar tespit edilen 70 aile çocuklarını ve/veya böbreklerini satmış durumda. Satış yapan ailelerin para kazandığını gören diğer Afganlar ise satış yapmak için sıraya giriyor. Çocuklarını satmak isteyen ailelerin sayısı ise bini geçti. Bölge halkının büyük çoğunluğu bazı günler bir parça ekmek ve bir bardak çay bulabilirlerse şükrettiklerini dile getiriyorlar. Çadırlarının ya da kerpiçten yaptıkları evlerin mutfak kısımlarında ekmek, un ve çaydan başka bir şey ise bulunmuyor. 



“Çocuğumu 1500 dolara satmaya hazırım” 

Peştun ailelerden biri olan 38 yaşındaki Abdulkadir, Türk ajansına şunları aktarıyor: “Ekonomik durumumuz çok kötü. Böbreğimi satmak istediğimi belirterek hastaneye gittim. 150 bin Afganiye (1500 dolar) satmak istiyorum. Ama doktorlar bana, böbreğimi satmam halinde öleceğimi söylediler. Buna karşın satmak istiyorum. Bir çocuğumu da 150 bin Afganiye satmaya hazırım. 150 bin Afgani karşılığında ailemin tüm fertlerini kurtarabilirim.” 

Bölgede çalışılacak iş bulunmuyor 

Bölge sakinleri, çalışacak bir iş dahi bulamadıklarını söylüyorlar. Bazı yetişkinler ve gençler şehir merkezine inerek dilencilik yapıyor. Kadınlar ise tüccarların getirdiği yünlerden ip eğiriyor. Halkın günlük kazancı en fazla 100 Afgani (1 dolar) oluyor. Peştun halkı mensubu 38 yaşındaki Gulbeddin ise eşinin tedavisi için 3 sene önce 12 yaşındaki kızı Ruziye’yi 3500 dolara sattığını belirtiyor. Eşinin tedavisinin devam ettiğini aktaran Gulbeddin, tedavi masraflarını karşılamak için 2 sene önce de bir böbreğini 2 bin dolara sattığını ifade ediyor. Bölgede iş olmadığını, olsa dahi bir böbreği olmadığı için çalışamadığını söyleyen Gulbeddin, 5 yaşındaki diğer kızı Raciye’yi ise 1500 dolara 2021 senesinde satmış. Acılı vatandaş, son olarak şunu söylüyor: “Biri gelip de gözümü isterse ve bana karşılığında para teklif ederse, eşimin hayatta kalması için onu da satarım.” 



“Keşke bugünleri görmeseydim” 

70 yaşındaki babasıyla yaşayan 30 yaşındaki 4 çocuk annesi Bibizana ise şunları dile getiriyor: “Bir kızımı daha önce sattım. O parayla eve gereken malzemeleri aldım. Diğer kızımı da satmak zorundayım. Keşke hiç doğmasaydım ve bugünleri görmeseydim. Günlerim cehennem gibi geçiyor. Tüm bunlara mecburen katlanıyorum. Böbreğimi de sattım ama kaça satıldığını bilmiyordum. Bana sadece 50 bin Afgani (500 dolar) verdiler.” 

Taliban, böbrek ticaretini engellemeye çalışıyor 

Böbrek satışı Afganistan’da büyük bir sektör haline geldi. Kabil, Herat ve merkez vilayetlerde nakil yapan özel hastaneler bulunuyor. Türkmenistan ve İran gibi komşu ülkelerde yaşayan hastaların yakınları bu merkezlere gelip böbrek arıyorlar. Böbreklerini satmak isteyenler hastanelere gelerek bilgilerini bırakıyorlar. İhtiyaç olduğunda sağlık çalışanları kendileriyle iletişime geçiyor ve steril ortamda organ alınıyor. Ülkedeki böbrek ticareti ise Taliban’dan önceki seçilmiş hükümet döneminde başladı. Önceki hükümet bu sektörü bitirmek için çabalamış ancak bitirememişti. Taliban da şimdi sektörü bitirmek için çalışmalar yürütüyor. Taliban tarafından bu sektöre dair getirilen en büyük kural ise akraba olmayanların birbirlerine böbrek vermelerinin yasaklanması oldu. Nakil işlemini gerçekleştiren hastanelerin müdürleri, bu kanundan dolayı memnun olduklarını dile getiriyorlar.