315 milyar tonluk buz neden koptu?

Antarktika'nın kuzeydoğusunda bulunan Amery buz sahanlığında 315 milyar ton ağırlığında bir buz dağının kopması iklim değişikliği tartışmalarına yol açtı.

3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nin de liderliğini yürüten İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (PolReC) Müdürü Doç. Dr. Burcu Özsoy, beyaz kıtada 26 Eylül günü meydana gelen son buz kopmasına ilişkin yaptığı açıklamada, buz sahanlıklarının kıyıya bağlı denizin üzerindeki kısımlar olduğunu bildirdi.

Buzul sahanlıklarının kalınlıklarının 50 metre ile 600 metre arasında değiştiğini ve binlerce yıllık ömre sahip olabileceğini ifade eden Özsoy, buz dağlarının da buzullardan ve buzul sahanlıklarından kopan parçalar olduğunu kaydetti.

"Kıtanın 3. büyük buzul sahanlığından koptu"

Özsoy, Antarktika'nın batısında bugüne kadar çok fazla buz kopmalarının olduğunu anımsatarak, "Bu sefer yaşanan kopmanın özelliği, kıtanın doğusunda gerçekleşmesi ve Antarktika'nın 3. büyük buzul sahanlığı olan Amery'den kopması." dedi.

Amery buz sahanlığının toplamda 60 bin kilometrekarelik bir alanı kapladığını belirten Özsoy, "D28" adı verilen, bin 636 kilometrekare genişliğinde ve 210 metre kalınlığındaki buz dağının geçen hafta koptuğunu ve uydularla izlendiğimi kaydetti.

"2010-2015 arasında kopması bekleniyordu"

Özsoy, Amery buz sahanlığının bilim insanları tarafından 1963 yılından beri izlendiğine işaret ederek, şunları söyledi:

"Buzul sahanlıklarının belirli aralıklarla kopması normal ve 60-70 yılda bir beklenen süreçtir. Amery buz sahanlığı da bilim insanlarınca takip edilen bir buzuldu. Kıtadaki bu son buz kopmasının iklim değişikliyle ilgisi olduğunu söylemek doğru olmaz. Söz konusu buz dağının 2010-2015 arasında kopması bekleniyordu. İklim değişikliğiyle ilgili bir durum olsa çoktan kopardı."

Kopan buz kütlesinin Yalova'nın yaklaşık iki katı büyüklüğünde olduğunu ifade eden Özsoy, kopan parçanın kıta tarihindeki diğer örneklerle karşılaştırıldığında küçük kaldığını vurguladı.

Buz dağı uydu takibine alındı

İngiliz yayın kuruluşu BBC'de yer alan haberde, söz konusu buz dağının 1960'lı yıllardan berei Amery buz sahanlığından kopan en büyük kütle olduğu ifade edilmişti.

Amery buz sahanlığının kıtanın doğu bölümü için su boşaltma işlevi gördüğüne işaret edilirken, denizcilik için risk oluşturabilecek buz dağının uydu takibine alındığı bildirilmişti.

Antarktika'da 2017 yılında Larsen C buz sahanlığından 5 bin 800 kilometrekarelik ve yaklaşık 1 trilyon ton ağırlığında bir buz dağı kopmuştu.