2020'de dünyada neler olacak?

2019'da Brexit beklentileri boşa çıktı, popülistler Mayıs ayında gerçekleşen Avrupa Parlamentosu seçimlerinde beklenenden daha küçük bir galibiyetle ayrıldı. ABD ile İran arasındaki tansiyon yine yükseldi fakat sıcak bir çatışmaya dönüşmedi. Kredi değerlendirme kuruluşu S&P'nin 500 endeksi çoğu insanın beklentilerini yenerken, dünyanın dört bir tarafında kitlesel hareketler dur durak bilmedi ve bu birçok farklı kesim bu protestoları yeni dünya düzenindeki kurumların işleyişini kaybettiği şeklinde yorumladı. Yeni bir yıla girerken yine dünyanın birçok farklı noktasındaki gelişmelere ya da beklentilere yönelik tahminler bulunuyor. İşte bunları sizler için derledik.

Boris Johnson AB ile ticaret anlaşmasında mutabık kalacak mı?

Evet. AB ile bir ticaret anlaşması imzalamak Boris Johnson'ın amacı ve bunun için şansının gayet yüksek olduğu düşünülüyor. Son bir tarih ilan edilerek yasa koyulacak, ancak Johnson'ın bunu yapmak için çok da hırslı olmadığı göze çarpıyor. Mevcut süre boyunca mal ticaretini kapsayan sade bir anlaşmanın ötesinde müzakere etmek neredeyse imkansız olarak yorumlanıyor. Öte yandan Johnson, amacının tüm mal ticaretindeki tarifeleri ve kotaları kaldırmak olduğunu vurguluyor. AB tarafında da böyle bir anlaşmaya ilgi var. Birleşik Krallık'ın AB'den ayrıldıktan sonra geriye kalan 27 üyenin tümünün mal ticaretinde büyük bir fazlalık var. Ancak tarife ve kotaların kaldırılmasının da elbette artı ve eksi yönleri olacak.

Angela Merkel'in büyük koalisyonu çökecek mi?

Evet. Almanya Başbakanı, “GroKo”sunu (Büyük Koalisyon) sağlam tutmak için mücadele edecek, çünkü sosyal Demokratların küçük ortakları sola doğru sallanıyor. Yeni Sosyal Demokrat Parti (SPD) liderleri Norbert Walter-Borjans ve Saskia Esken, son parti konferansında üst düzey parti figürleri ve bakanlar tarafından koalisyon karşıtı söylemlerini yumuşatmaya zorlandılar. Ancak ayrılmak için bir plan üzerinde seçildiler ve harcamaları artırma yeminleri, Merkel'in mali açıdan muhafazakar Hristiyan Demokrat Birliği Partisi (CDU) ile çatışacak. SPD, bir yenilgiden korkarak ani seçimlerden kaçınmaya ve Merkel'in emekli olacağı 2021 yılına kadar bir azınlık hükümetine izin vermeye çalışabilir.

Donald Trump Kasım seçimlerini kazanacak mı?

Hayır. 2016 yılında Hillary Clinton, Bay Trump'tan neredeyse 3 milyon daha fazla oy aldı, ancak seçiciler kurulunu kaybetti. Bu marj 2020'de daha da genişleyecek, ancak yine de Trump'ın yeniden seçilmesine neden olabilir. En etkili Trump karşıtı seçmenin çoğu, Kaliforniya ve New York gibi zaten Demokrat Partili seçmenin egemen olduğu eyaletlerde yaşıyor. Gerçek savaş yine Trump'a seçim kazandıran küçük orta-batı eyaletlerine kalacak.

ABD durgunluğa girecek mi?

Hayır. Bu soru piyasaları, Beyaz Saray'ı ve ABD kurumsal liderlerini rahatsız ediyor olsa da; Duke Üniversitesi'nin yaptığı ankete katılan finans uzmanları gelecek yıl bir durgunluk beklediklerini söyledi. ABD şirketlerinin sermaye harcamalarını azalttığına dair işaretler var. Ancak, tüketiciler 2019'te şaşırtıcı bir şekilde canlı kaldı. Bunun 2020'de de devam etmesi için iyi bir neden var. İşsizlik hâlâ düşük seviyelerde izliyor ve en fakir kesimler için iş imkanları sunulmaya devam ediyor. Bu durum en azından önümüzdeki yıl için ekonominin büyümesini sağlayacak gibi gözüküyor.

Hindistan en hızlı büyüyen ekonomi statüsünü yeniden kazanacak mı?

Hayır. Hindistan'ın GSYİH büyümesi, bankacılık ve finansal sistemdeki ciddi sorunlar ve bir zamanlar gelişen gayrimenkul sektörü nedeniyle geçen bir buçuk yıl içinde yüzde 8'den yüzde 4,5'e düştü. Ancak Başbakan Narendra Modi, Hindistan'ın ekonomik sıkıntılarının döngüsel olduğunu söylerken aynı zamanda zorluklarla başa çıkmak için güvenilir bir planı olmadığını söylüyor. Büyüme mevcut altı yılın en düşük seviyesinden biraz iyileşebilir, ancak Hindistan yavaşlayan bir Çin'i bile geride bırakmak için yeterli ivmeyi yeniden kazanmak için mücadele edecek.

İran ile ABD arasında bir savaş olacak mı?

Hayır. ABD ve Arap müttefikleri ile İran arasındaki bir çatışmayla ilgili endişeler, Trump yönetiminin İslam Cumhuriyeti'ne karşı “maksimum baskı” politikasını artırdığı için aylardır kaynıyor. Tahran bir ABD dronunu düşürerek, bir İngiliz gemisini ele geçirerek ve (iddialara göre) Suudi Arabistan petrol rafinerisi saldırısıyla ABD'ye yanıt verdi. Ancak savaş söylemlerine rağmen, Trump ciddi bir adım atma konusunda isteksizliğini gösterdi. Tüm taraflar savaş istemedikleri konusunda ısrarcı davranıyor. Yaklaşan bir seçim döneminde Trump'ın, Amerika'yı herhangi bir karmaşıklığın ortasına atması neredeyse imkansız.

Latin Amerika'yı sarsan protestolar devam edecek mi?

Evet. Protestocuları sokağa dökülmesinin altında yatan zayıf büyüme, ciddi eşitsizlik ve hükümetlerin birçok insanın ihtiyaçlarını görmezden gelmesi gibi nedenler öylece kaybolup gitmeyecek. 2019'un ayaklanmaları siyasi farklılıklara saygı duymadı ve Şili, Kolombiya ve Ekvador'da pazar dostu hükümetlere zarar verdi. Aynı zamanda Bolivya'da solcu bir başkanını düşürdü. 2020'de Arjantin'in yeni Peronist Başkanı daha rahat bir durumda, ancak Andean ülkelerinin çoğunda ciddi çözülmemiş krizler var. Meksika'nın popülist lideri Andrés Manuel López Obrador yükselen şiddeti kontrol edemediğini ve durmuş ekonomiyi yeniden başlatamazsa Meksika savunmasız durumda kalabilir.

Küresel karbon emisyonları düşecek mi?

Hayır. Fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonlar 2010 yılından bu yana yılda ortalama yüzde 0,9 oranında büyüyor. Böylece, 2020'de de artış belirtisi mevcut. Küresel GSYİH tahmin olarak büyürse, hala çoğunlukla fosil yakıtlardan gelen enerjinin artan kullanımını görülebilir. Sadece Çin değil hızlı büyüyen ekonomilerden bazıları yine en kirli fosil yakıt olan kömürün büyük kullanıcıları olacak. Çin, doğaya ABD ve AB'nin birleşmesinden daha fazla karbondioksit salıyor ve Pekin'in ekonomiyi canlandırma ve enerji güvenliğini artırma çabaları kömür kullanımını kolayca artırabilir.

Brent ham petrol fiyatları varil başına 65 doların üzerinde mi sona erecek?

Hayır. Suudi Arabistan, OPEC'i ve Rusya da dahil olmak üzere müttefikleri, 2019'in sonundaki son üretim kesintilerinde petrol fiyatlarını varil başına 65 doların üzerine çıkardı. Ancak, 2020 boyunca ham petrolün bu seviyelerde kalması, Suudi Arabistan'ın uzun bir süre için en ağır yükü alması anlamına gelecek. Öte yandan, anlaşma ile Rusya'nın devam eden uyumu da inceleniyor. ABD şeyl arzındaki büyümenin 2020'te zayıflaması beklenirken, OPEC dışındaki diğer ülkelerden gelen üretimin artacağı tahmin ediliyor. Ayrıca, Donald Trump, seçim yılında fiyatları tırmandırmama konusunda Suudi ortaklarının desteğine istekli olacak.