Yerli havacılık motorları seri üretim için hazır

Ülkemizde deniz, kara ve hava platformlarının motorlarının yerli olanaklarla geliştirilmesine yönelik olarak çok sayıda proje devam ediyor.

Devrezli Makina Mikro Türbin Sanayi ise hava araçlarını ithal motor bağımlılığından kurtarmak adına mikro bazlı jet motor projeleri yapıyor.

Bu çerçevede 330, 200, 100 nevtonluk motorlar üzerinde faaliyet yürüten Devrezli Makina, 100 nevtonluk motoru seri üretim için hazır duruma getirdi.

Yurt dışı pazarlar amaçlanarak 'IG-20 Thunder' adı verilen 200 nevtonluk mikro türbin model motoru ile 150 saat boyunca yer testi yapıldı.

Test boyunca beş kez genel bakımı gerçekleştirilen motorda, elektronik kontrol sistemi, yakıt harcama performansı, ısı ve itki devir testleri, pompa sistemleri performansı, yakıt sistemi performansı, mekanik parçalarının performansı üzerine faaliyetler yapıldı.

Motorun entegrasyon basamağında uçuş güvenilirliği ve doğruluğu temin edilmiş bir platform ve aviyonik sistemler tercih edildi. Ağırlığı 2,2 kilograma ulaşan motorun entegrasyonunun bitmesiyle taksi aşamasına geçiş yapıldı. Bu süreçte platform ve motor ile pilot uyumu test edildi. Taksi süreci toplamda dört saat sürdü.



Akrobasi hareketleriyle limitler zorlandı

Uçuş basamağı için başkent Ankara'da yer alan Orhan Ünsal Hava Parkı seçildi ve toplam dört sorti olacak biçimde 45 dakikalık bir uçuş yapıldı.

Sortilerin içinde akrobasi hareketleri gerçekleştirildi. Böylelikle motor yüksek G kuvvetlerine maruz bırakılarak mekanik parça dayanımlarının test edilmesi sağlandı. Her sorti için dört litre yakıt kullanılırken yüksek hız testinde saatte 400 kilometre hıza ulaşıldı. 

Depo limiti, mevcut sistem ağırlığı ve aviyonik sistemler (dört litre yakıt, 18 kilogram, 300-400 km/saat hız) göz önünde bulundurularak yapılan uçuş neticesinde ortalama 50 kilometre görev menzili hesap edildi. 



Yeni motor yolda

Devrezli Makina Mikro Türbin Sanayi Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Yasin Pehlivanoğlu, bir müddettir üzerinde çalışma yürüttükleri motor projelerini bir bir seri üretime hazır duruma getirmenin mutluluğunu yaşadıklarını dile getirdi. 

İlk olarak 100, akabinde 200 nevtonluk motoru tamamladıklarını ifade eden Pehlivanoğlu, şöyle devam etti:

"200 nevtonluk 'IG-20 Thunder' motorumuz halihazırdaki durumu ile pek çok havacılık platformunda kullanılabilir düzeydedir. Buna ek olarak 330 nevtonluk motor geliştirmeye de başladık. Bu yıl bu motorumuzu da ortaya koymayı amaçlıyoruz. Yola Türkiye'nin gereksinimlerini karşılamak hedefiyle çıktık, önceliğimiz bu fakat yurt dışındaki potansiyelin de gayet farkındayız. Yerli motor ihraç eden ilk şirket olmayı amaçlıyoruz. Pazarlama için ilk uçuş ve ulaşılacak performans değerleri bizler için çok önemliydi. Bu basamağı da başarılı bir şekilde geride bıraktık. Kendini kanıtlayan motorumuzun seri imalatı için bütçe hazırlıklarına da başladık."