Yanarken duman çıkarmayan mum, sönerken neden duman çıkarıyor?

Elektrikler gittiğinde kullanılan ya da romantik ortamların vazgeçilmezi olan mum, birçok kişi tarafından kullanılıyor. Ancak mumlar yanarken duman çıkarmazken, sönerken duman çıkarıyor. Bu durum da mumların ilginç kılan özelliklerinden bir tanesi olarak görülüyor. Peki bu ilginç durumun sebebi nedir? Bu soruya cevap verebilmek adına, ilk olarak mumların ne şekilde çalıştığına bakmakta yarar olacaktır.

Mum nasıl yanar?

Normalde çakmak ya da kibritle yaktığımız mumun arkasında farklı bir işeyiş vardır. Bir mum, mum yakıtının yanması ile ortaya aydınlık ve ısı verir. Fitil, mum gövdesinin en üst noktasından dışarı çıkan minik bir alandır. Bu aslında alev üreten ve yanan kısımdır.

Bir fitil, çoğunlukla muma eklenen fitil miktarına bağlaşık olarak, bir mumun alevinin belli bir zaman süresince yanmasını gerçekleştiren pamuk ipliklerden oluşur.

Mumun sürekli yanmasının nedeni nedir?

Fitil, gereken yakıtı mumdan sağladığında yanmaktadır. Bu olay da "kılcal etki" şeklinde isimlendirilen bir durumu meydana getirir.

Kibritle bir mumu yaktığınız sırada, fitilin üstünde ve yakınında yer alan az oranda mum erime gösterir. Daha sonra ise fitil, kılcal akış yoluyla eriyen mumu tamamıyla emer ve yukarı doğrultuda çeker.

Alevin ısısı, erimiş mumu buharlaştırır ve bu da havadaki oksijenle birleşerek sabit bir alev oluşturur. Bu sayede mum, gövdesi eriyip bitene kadar yanmaya devam eder.

Bir mum söndürüldüğünde neden duman çıkarır?

Yanmakta olan bir mumu söndürdüğünüz de birkaç saniye süresince duman çıkardığını sizde fark etmişsinizdir. Fakat mumun yandığı sırada bu duman ortaya çıkmaz. Peki bu duman nasıl çıkıyor?

Gariptir ki, bir muma üflediğinizden sonra gördüğünüz durum aslında duman değildir. Ortaya çıkan ve çoğu kişinin duman sandığı bu olay mumun buharlaştırılmış halidir.

Bu duruma bir bakış açısı kazandırabilmek adına şu şekilde düşünebilirsiniz: Suyu ısıttığınız an da nasıl buhar ortaya çıkıyorsa, mumu ısıttığınız zamanda da mum buharı meydana geliyor.

Bir mumu yaktığınızda, yanan kısım aslında fitil değildir, mumun gövdesinde bulunan sıvıdır. Bu işlemin sonrasında ise mumu söndürdüğünüzde, geriye bir ısı kalır ve mumu birkaç saniyeliğine buharlaştırmayı sürdürür. Bu durum sonrasında mum dumanı ortaya çıkarır. Ancak gördüğümüz sadece bir izdir.

Bu durumun ardından görülen çok farklı bir nokta daha bulunuyor. Mumu söndürdüğünüz zaman görülen dumana bir çakmak ya da kibritle yaklaştığınızda, fitilin tekrar yandığını görebilirsiniz.