Venüs'te hava durumu!

İnsanoğlunun uzay merakı, 17. yüzyılda teleskopun icat edilmesiyle başlamadı. Binlerce yıldır bu sonsuz boşluğa bakan insan, çıplak gözle görebildiği hemen hemen her şeye bir isim verdi. Antik dönemden teleskopun icadına kadar geçen sürede insanlar, gözle görülebilen gezegenler olan Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn’ün hareketlerini inceledi. Bu cisimleri yıldızlardan ayıran nokta, bir gece yıldızlarla aynı yönü izlerken, iki gece sonra farklı bir yönde seyretmeleriydi.

İsmi aşk tanrıçasından geliyor!

Geceleyin başınızı yukarı kaldırdığınızda gözle görebileceğiniz en parlak yıldızın adı Sirius’tur. Venüs ise Sirius’tan 10 kat daha parlak görünür. Bu da atmosferinin çok iyi bir yansıtıcı olduğu bilinen Venüs’ün, Dünya’ya yakın bir konuma geldiğinde, Ay’dan sonra gece görülen en parlak cisim olmasının nedenidir.

Yüzey sıcaklığı kaç derece?

Bu gök cisimleri arasında bizim yazımızın konusu olan gezegene parlaklığından dolayı, Roma’daki aşk tanrıçası olan Venüs’ün ismi verildi. Gezegene bu ismi verenler, o anda Venüs yüzeyinin 1480 derece sıcaklıkla kavrulduğunu bilseydi tercihlerini başka bir isimden yana kullanırlardı şüphesiz!

Gelin ülkemizde Çoban Yıldızı, Akşam Yıldızı, Sabah Yıldızı ve Zühre Yıldızı gibi isimler verilen Venüs’ün atmosferinin özelliklerini inceleyelim.

Atmosferinin büyük kısmı karbondioksitten meydana gelen Venüs, sarı-turuncu karışımı bir renge sahiptir. Gezegenin atmosferi, içinde sülfürik asit bulunan yoğun bir bulut tabakasıyla kaplıdır. Bu yoğun bulut tabakası nedeniyle gezegenin yüzeyini göremeyiz.

Sıcaklığının sebebi sera etkisi!

Venüs, Merkür’den sonra Güneş’e en yakın ikinci gezegendir. Güneş’e Merkür’den uzak olmasına rağmen, Venüs kat kat daha sıcaktır. Bunun sebebi, gezegenin atmosferindeki yoğun bulutların Güneş ışınlarını % 90’ını geri çevirmesidir. Gezegene sızan küçük miktarda ısı ise yoğun bulut tabakasından dolayı gezegene hapsedilir. Dolayısıyla Venüs’ün yüzeyinin ortalama 1480 santigrat derece olmasının nedeni, çok fazla Güneş ışığı alması değil sera etkisidir.

Bilim adamları yaptıkları araştırmalar sonucu, gezegenin yüzeyinin aşağıdaki gibi olması gerektiğini düşünüyorlar.

Dünya'nın ikizi!

‘Dünya’nın ikizi’ denilen bu gezegenin boyutları hemen hemen Dünya ile aynı! Ayrıca gezegenin, eriyik halde bir mantosu, çekirdeği, kabuğu ve zayıf da olsa manyetik alanı var. Dünya’dan sadece 638 km farkla küçük olan gezegenin bu kadar ısınmasın suçlusu, atmosferindeki yoğun karbondioksit oranıdır.  

Sera etkisinin ne kadar tehlikeli olduğunu Venüs’e bakarak anlamak mümkün! Bir zamanlar büyük okyanuslara sahip olduğu düşünülen Venüs’te şimdilerde cehennem yaşanıyor. Dikkatli olmazsak ve atmosfere salınan karbondioksit miktarını kontrol altına almazsak, geri dönüşü olmayan bir yola -Venüs olmaya- girebiliriz. Belki de Venüs, milyarlarca yıl önce Dünya gibiydi!

Muazzam yüzey basıncı

Bu cehennem sıcağının yanı sıra, Venüs’ün yüzeyindeki basınç, 90 atmosferdir. Gezegenin yüzeyindeki basınç, Dünya’dakinden 90 kat fazladır. Dünya’da yer alan bir okyanusun 1 km derininde hissedilen basınç, Venüs’ün yüzey basıncına eşittir. Bu da şu anlama geliyor; gezegenin atmosferine giren bir gök taşı anında parçalanır.

Venüs'te bir volkan (NASA'nın radar verilerinden elde edildi)

Bir günü, bir yılından uzun

Yüzeyinde adeta cehennemin yaşandığı bu gezegen o kadar yavaş dönüyor ki; gezegenin bir günü, bir yılından daha uzun! Gezegen, kendi ekseni etrafındaki dönüşünü ‘243 Dünya gününde’ tamamlarken, Güneş’in çevresindeki dönüşünü ‘225 Dünya gününde’ tamamlıyor. Uranüs ile birlikte diğer gezegenlerin aksine saat yönünde dönen Venüs’ün bu hareketinin sebebinin, uzun zaman önce yüzeyine çarpan bir göktaşı olduğu düşünülüyor.

Gezegenimiz, geleceğin Venüs'ü olabilir mi?

Hem Dünya’mıza benzeyen hem de bir o kadar garip olan bu gezegenin geçirdiği süreçlerden ders almazsak, ileride aynı kaderi paylaşabiliriz. Atmosfere salınan zehirli gazların birikmesi eğer bu hızda devam ederse, yakın zamanda geri dönüşü olmayan bir noktaya geleceğiz. Küresel ısınmanın etkilerinin iyiden iyiye hissedildiği bu çağda, halen daha geç kalmış sayılmayız. Gezegenimizin, geleceğin Venüs’ü olmaması için ipler halen daha bizim elimizde!