Türkiye'ye döndü, domuz gribi cihazı buldu!

İBG'de (İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi) görevli bilim insanları, kamuoyunda domuz gribi olarak bilinen H1N1 virüsünü 5 dakikada tespit edebilen, düşük maliyetli taşınabilir cihaz geliştirdi.

DEÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi) bünyesinde kurulan İBG (İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi), TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) gibi pek çok kamu kuruluşundan da aldığı destekle önemli bilimsel çalışmaların altına imza atıyor. 

Yerli ilaç geliştirme çalışmalarının da sürdüğü İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi bünyesinde kurulan nanofotonik ve biyotanımlama sistemleri laboratuvarında, 2009 yılında küresel bir salgına sebep olan H1N1 virüsünün (domuz gribi) taşınabilir bir cihazla tespit edilmesi için, 1,5 yıl önce çalışma başlatıldı.

Çalışmalar sonunda kamera, LED ışık kaynağı ve temiz oda prosesleriyle hazırlanmış bir biyoçipten oluşturulan sistem yapıldı.

Türk bilim insanları, geliştirdikleri cihaz ile 5 dakika gibi kısa bir sürede kişinin domuz gribi olup olmadığını yani H1N1 virüsü taşıyıp taşımadığını tespit etmeyi başardı. Cihazın ağırlığı yaklaşık 70 gram. Cihazın çalışma prensibi ise alınan mukus örneklerinin çip yüzeyine enjekte edilmesiyle hastada H1N1 virüs olup olmadığını tespit ediyor.

Parçaları düşük maliyetli

Anadolu Ajansı muhabirinin sorularını yanıtlayan araştırmanın grup lideri Doktor Arif Engin Çetin, uzun yıllar Amerika Birleşik Devletleri ve İsviçre'de biyosensör sistemlerinin geliştirilmesi konusunda çalışmalar yaptığı bilgisin verdi.

Yurda dönüş programı ile Türkiye'ye döndü

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yürütülen "Yurda Dönüş Araştırma Burs Programı" kapsamında Türkiye'ye döndüğünü ifade eden Doktor Arif Engin Çetin, İzmir Biyotıp ve Genom Merkezinde (İBG) de H1N1 virüsünün biyosensör sistemle tespitine yönelik çalışmalara katıldığını söyledi.

Domuz gribinin (H1N1 virüsü) görülme sıklığının, havaların soğuduğu dönemde yükseldiğini anımsatan Doktor Arif Engin Çetin, "H1N1 virüsünün tahlil süreci uzun sürüyor. Bizim geliştirdiğimiz cihazda ise 5 dakikada sonucu alabiliyoruz. Ayrıca bu cihaz diğerlerine göre daha ucuz. Sistemimiz düşük maliyetli parçalardan oluşuyor ve kullanımı da çok kolay. Taşınabilir özelliğiyle hastanelerin dışında kullanılabilir." ifadelerini kullandı.

Yaklaşık 6 ay boyunca sistem için gerekli olan kimyasal ve biyolojik çalışmaları yaptıklarını anımsatan Doktor Arif Engin Çetin, ardından da optik düzenek üzerine yoğunlaştıklarını ifade etti.

Daha çabuk ve hızlı sonuç veriyor

Geliştirdikleri cihazın işlevsel olarak mevcut cihazlardan bir farkının olmadığını belirten Doktor Arif Engin Çetin, şunları söyledi:

"Geliştirdiğimiz sistem küçük bir kamera, biyosensör çipi ve ışık kaynağından oluşuyor. Hastadan alınan mukus örnekleri bir pipet aracılığıyla çipin üzerine damlatılmakta. Daha sonra kamera ile aldığımız görüntüler işleme tekniğiyle inceleniyor. Böylece biyoçipin üzerinde virüs olup olmadığını tespit ediyoruz. Çoklu test tekrarlaması ve birden fazla organizmayı aynı anda yüksek hassasiyetle tespit edebiliyor. Klasik yöntemlere göre daha çabuk ve hızlı sonuç veriyor. Yaklaşık 5 dakika gibi bir sürede sonuçlara ulaşabiliyoruz. Elde edilen veriler dizüstü bilgisayara aktarılabiliyor."

Cihaz 3 bin liraya mal oluyor

Doktor Arif Engin Çetin, cihazın 3 bin lira gibi düşük bir maliyete mal olduğu için herkes tarafından kullanılabileceğinin altını çizdi. 

Türk bilim insanları olarak böyle bir çalışmayı geliştirdikleri için mutlu olduklarını belirten Doktor Arif Engin Çetin, "Türkiye'de bu konuda yapılan tek çalışma. Ülkemizde H1N1'in tespiti için kullanılan teknolojilerin tamamı yurt dışından temin ediliyor. Cihazı yerli ve milli kaynaklardan tasarlayıp ürettik. İlk denemeleri başarıyla gerçekleştirilen cihaz ile ilgili laboratuvar testleri sürüyor. Ardından patent ve KOSGEB başvurusunda bulunarak bu cihazın seri üretimini yapacağız." dedi.

Cihaz binlerce hayat kurtarabilir

İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG) Müdür Yardımcısı Doktor Soner Gündemir de başta nadir hastalıklar ve kanser olmak üzere, hastalıkların önlenmesi, teşhisi ve tedavisi için yenilikçi teknolojiler üzerine çalıştıklarını belirtti.

Hastalıkların tedavisinde tanının koyulma sürecinin çok önemli olduğuna vurgu yapan İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG) Müdür Yardımcısı Doktor Soner Gündemir, "H1N1 gibi virüslerin hızlı, doğru ve ucuz şekilde tanımlanmasını sağlayacak tanı yöntemlerinin geliştirilmesi, büyük salgınların önüne geçebilmesinde kilit rol oynayabilir. H1N1 gibi salgın hastalıkların tanısının hızlıca konulmasını sağlayacak teknolojilerin geliştirilmesi binlerce insanın hayatını kurtarabilir." diye konuştu.