Türk bilim insanı Antarktika'dan mikrometeoritlerle döndü!

Cumhurbaşkanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) işbirliğiyle gerçekleştirilen 4. Ulusal Antarktika Bilim Seferi hala devam ediyor. Sefer bünyesinde düzenlenen ikili iş birlikleri kapsamında, Polonya ve Belçika gibi ülkelerin, kıtadaki araştırma üslerine giden Türk bilim insanları da çalışmalarını tamamlayarak, yurda dönmeye başladı. 

Sefer kapsamında Belçika'nın Antarktika'daki üssünde çalışmalar yürüten, Kırklareli Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Mehmet Yeşiltaş, Japonya ve Belçika'dan bilim insanlarıyla birlikte çıktığı meteorit seferlerinde elde ettiği sonuçlarla birlikte Türkiye'ye döndü.

Sıcaklık eksi 45 dereceyi buluyordu
Antarktika'nın zorlu koşullarının görüldüğü buzul bölgesi Nansen'de kamp kurarak çalışmalar yürüttüklerini belirten Yeşiltaş,  "3 bin 100 metre rakıma sahip ve hava sıcaklığının kuvvetli rüzgarın etkisiyle eksi 45 dereceyi bulduğu bölgede arama yaptık ve toplam ağırlığı 8 kilogram olan, aralarında nadir meteoritlerin de bulunduğu 66 meteorit topladık. Bu meteoritleri, kurulan iş birlikleri sayesinde ulusal ve uluslararası bilim insanlarıyla araştıracağız." diye konuştu.

Meteoritlerin büyük bir kısmının Jüpiter ve Mars arasında bulunan asteroitlerden geldiğini söyleyen Yeşiltaş, atmosferden geçip, yeryüzüne düşen meteoritleri incelemenin, uzayla ilgili birçok konuda bilgi edinmeyi sağlayacağını belirtti.

İlk kez mikrometeorit topladılar
Topladıkları materyaller arasında "karbonlu meteorit" gibi önemli ve nadir türlerin de bulunduğunu, bu türlerin organik moleküller açısından zengin olduğunu dile getiren Yeşiltaş, Antarktika’da ilk kez mikrometeorit topladıklarını belirtti. Yeşiltaş, "Doğu Antarktika'da bulunan dağlardan numuneler topladık. İlk incelemelerimize göre, topladığımız Antarktik mikrometeoritlerin sayısı 10 binin üzerinde." dedi.

Mikrometeoritlerin en fazla 2 milimetrelik kozmik toz parçaları olduğunu belirten Yeşiltaş, "Mikrometeoritler, kimyasal içerikleri bakımından meteoritlerden farklılıklar gösteriyor. Bu sebeple mikrometeorit araştırmaları, Güneş sistemimizi, oluşumunu ve geçirdiği evreleri anlamamız için büyük önem taşıyor. Antarktika, meteoritler ve mikrometeoritler için çok ideal bir yer. Çünkü kıtadaki soğuk hava ve iklim koşulları sebebiyle buraya düşen örnekler, içeriklerinde bir değişiklik yaşanmadan korunuyor." ifadelerini kullandı.

"2-3 milyon yıldan beri birikmekte olduğunu düşünüyoruz"
Kar motorlarıyla ulaştıkları dağlarda mikrometeorit toplamak için 750 metre boyunca tırmandıklarını da söyleyen Yeşiltaş, "3 saatte tamamladığımız bu tırmanıştan sonra istediğimiz noktaya ulaştık. Bu noktada mikrometeoritlerin en fazla bulunabileceği iki lokasyonu tespit ettik ve buralardan toplam 10 kilogram ağırlığında numune topladık." şeklinde konuştu.

Toplanan mikrometeoritlerin Türkiye'de inceleneceğini söyleyen Yeşiltaş, "Elde edilen sonuçları bilimsel yayınlarla paylaşacağız. Topladığımız mikrometeoritlerin sayısı, toplandığı derinlik ve bölge göz önünde bulundurulduğunda, bunların yaklaşık 2-3 milyon yıldan beri o bölgede birikmekte olduğunu düşünüyoruz ancak bu konuda daha net bir yaş tayini, çalışmalarımız sırasında ortaya konulacak." dedi.

Türk bilim insanlarının ilk kez geçtiğimiz yıl meteorit topladığını hatırlatan Yeşiltaş, Antarktika'da 1970'lerden günümüze kadar olan sürede, meteorit arama çalışmalarının sistematik bir biçimde yürütüldüğünü ifade etti.

Türkiye'de meteorit araştırmaları konusunda farkındalığın arttığının ve önemli gelişmelerin yaşandığının altını çizen Yeşiltaş, bu yıl 2. Meteorit Araştırmaları Çalıştayı'nın düzenlenerek, konuyla ilgili bilgilerin Meteorit Çalışma Grubu tarafından duyurulacağını söyledi.