Maliyeti 815 milyar lirayı aştı! ISS bilim insanlarını ikiye böldü

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Daires NASA, 1980’li yıllarda yörüngede sürekli olarak çalışacak bir uzay istasyonu kurma fikrine ilişkin çalışmaya başlamış fakat projenin çok maliyetli olması sebebiyle çalışmalar askıya alınmıştı. Sovyetler Birliği’nin dağılması üzerine Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya arasında da bu konuya ilişkin iş birliği ihtimali ortaya çıktı.

Independent Türkçe’nin haberinde, Rus bilim insanları tarafından üretilen Mir ve Salyut uzay istasyonlarıyla halihazırda uzun zamanlı uzay çalışmalarına ilişkin çok daha bilgi sahibiydi.

Sonuç olarak Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri proje üzerinde anlaştı. Japon Uzay Ajansı ve Kanada ajanslarının yanında Avrupa Uzay Ajansının da arasında olduğu büyük projenin inşasına 1998 senesinde başlandı.

İki yılın ardından temel faaliyetleri yerine getirebilecek konuma gelen istasyona 1998 senesinde başlandı.

İstasyonun inşasıyla bir süre daha devam etti. Gerekli olan parçaların yörüngeye taşınması amacıyla Amerika Birleşik Devletleri uzay araçları 30 uçuş, Rus roketleri ise 40 sefer gerçekleştirdi.

Maliyet 815 milyarın üzerine çıktı

Binlerce astronota ev sahipliği yapan bu istasyonun inşa çalışması 2011 senesinde bitti. Bugüne dek 3 binin üzerinde deneyin gerçekleştirildiği istasyonun toplam maliyetiyse 100 milyar dolar yani yaklaşık 815 milyar lirayı aştı. Yıllık bakım ve hizmetler için gerekli olan 4 milyar dolar yani 32 milyar liralık masrafın ise büyük bir kısmını Amerika Birleşik Devletleri karşılıyor.

“Uluslararası iş birliğinin müthiş bir örneği”

Bilim insanlarını iki farklı görüşe ayıran soruysa şu: İstasyonda harcanmış olan milyarlarca dolara değecek bir bilimsel çalışma gerçekleştirildi mi? Birbeck, Universty of London’da Profesör Ian Crawford konuya ilişkin, istasyonun maliyetlerine karşılık önemli görevler üstlendiğini ve işlevini yerine getirdiği görüşünde.

Ülkelerin ve halkların bir araya gelmesine olanak tanıyan ortak çalışmalara duyulmuş olan ihtiyacın arttığı bu zamanda, Uluslararası Uzay İstasyonu üst profil uluslararası işbirliğinin mükemmel bir örneğini karşımıza çıkarıyor. Bununla birlikte Mars’a insan gönderme ve Ay’a yeniden gitme olasılıkları üzerinde çalışmalar yaparken, uzayda beraber çalışmayı ve yaşamayı öğrenebilmek için de bizler için faydalı olabilir. Bununla birlikte, kimi bilim insanlarınca bu görüşe katılınmadığı ifade ediliyor.

Astrofizikçi ve kozmolog Sir Martin Rees, harcanmış olan milyarlarca dolara karşın bilimsel bilgilerin elde edilmediğini iddia ederek şunları söylüyor:

(Ünlü fizikçi Steve Weinberg)

Nobel adayı fizikçi Steve Weinberg ise Rees’e hak verdiğini söyleyerek şu cümleleri kuruyor:

Toplamda 240 erkek ve kadının görev aldığı uzaydaki 420 tonluk bu istasyon, saatte 27 bin kilometre hızla her gün yörüngede 16 tur atıyor.

NASA tarafından istasyonunun 4-5 sene daha fonlanması, ardından ise özel şirketler tarafından devralınması planlanıyor. Fakat özel şirketler birkaç sene sonra bu konuya ilişkin nasıl bir hamle yapacak. Bekleyip göreceğiz.