Kardeşinizin cinsiyeti kendi kişiliğimizi etkiler mi?

Kardeşlerimiz çocukluğumuzda merkezi bir rol oynar, bu nedenle uzun vadede kişiliğimizi etkilemeleri mantıklıdır. Araştırmacılar özellikle, bir erkek kardeşe kıyasla bir kız kardeşle büyümenin yetişkin olarak kim olduğumuzu nasıl etkileyebileceğiyle uzun zamandır ilgileniyorlar. Çocuklar kız kardeşleriyle veya erkek kardeşleriyle nasıl iletişim kurar? Ebeveynler farklı cinsiyetteki çocuklarına karşı nasıl farklı davranırlar ve bu etkileşim çocukları nasıl etkiler? Geçmişteki teoriler oldukça farklı tahminlerde bulunuyor: karşı cinsten kardeşler, makul bir şekilde ya cinsiyete dayalı kalıplaşmış kişiliklere (örneğin bir kız kendini erkek kardeşinden farklı kılmak için daha kadınsı bir rol üstlenebilir) ya da daha az cinsiyetçi stereotipik kişiliklere (örneğin bir erkek çocuğu kız kardeşini taklit ettiği için daha kadınsı özelliklere) neden olabilir.

Kardeşlerimiz özellikle çocukluğumuzda kritik bir rol oynar ve gelecekte karakterimizin ve kişiliğimizin nasıl oluşacağını büyük ölçüde etkileyebilir. Bununla birlikte kardeşin cinsiyetinin bu parametreler üzerinde bir etkisinin olup olmadığı uzun zamandır tartışılıyor.

Önceki çalışmalar farklı sonuçlar ortaya koyuyor

Aslında, psikolojik araştırmalar yarım yüzyılı aşkın bir süredir bu farklılıkları araştırıyor. Bazı çalışmalarda karşı cinsten kardeşlerin cinsiyete daha uygun davranışlar sergilediği olduğu görüldü. Erkek kardeşleri olan kızlar daha sonra tipik olarak daha kadınsı ve kız kardeşleri olan erkekler tipik olarak daha erkeksi olurlar. Bununla birlikte, diğer çalışmalar tam tersini gösteriyor. Karşı cinsiyetten kardeşler, tipik olarak cinsiyete uygun şekillerde gelişmiştir. Araştırmacılar bu çelişkileri çözmek için kardeş cinsiyetinin kişilik üzerindeki etkisini titiz ve kapsamlı bir şekilde test etti

Kardeş cinsiyetinin kişinin kişiliği üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğu konusunda farklı çalışmalar mevcut ve bu çalışmaların sonuçları birbirleri ile çelişiyor.

Büyük veriyi kullanma

Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen bir çalışmada çocuklar ile bir sonraki büyük veya küçük kardeşleri arasındaki ilişkilere odaklanıldı. Dört kıtada dokuz ülkeyi kapsayan (ABD, İngiltere, Hollanda, Almanya, İsviçre, Avustralya, Meksika, Çin ve Endonezya) kapsayan 12 büyük temsili anket birleştirerek benzersiz bir veri seti derlendi. Böylelikle, önceki çalışmalarda kullanılan örneklem büyüklüklerinin çoğunu geçecek şekilde 85.000'den fazla kişiden oluşan bir veri seti oluşturuldu. Ayrıca, önceki çalışmalardan çok daha fazla kişilik özelliği de araştırmaya dahil edildi. Bununla birlikte diğer araştırmalarda en çok incelenen ve insanların karar ve seçimlerinin önemli göstergeleri olduğu gösterilen özellikler de incelendi. Bu özelliklerin en önemli 5 tanesi şunlardır: deneyimlere açıklık, vicdanlılık, dışa dönüklük, uyumluluk ve nevrotiklik. İncelenen diğer özellikler ise şunlardı: risk toleransı, güven, sabır ve insanların yaşamları üzerinde kontrol sahibi olduklarına inanma derecesi olarak da bilinen kontrol odağı. Ayrıca insanların ne ölçüde tipik bir kadın kişiliğine sahip olduğunu açıklayan bir dizin oluşturuldu. Bu durum bilim insanlarının, karşı cinsten bir kardeşle büyümenin aşağı yukarı cinsiyete dayalı kalıplaşmış bir kişiliğe yol açıp açmadığını kapsamlı bir şekilde test etmelerini sağladı.

Erkek ya da kız kardeşe sahip olmanın kişiliği ve karakteri nasıl etkilediğine dair uzun yıllardır araştırmalar yapılıyor.

Kardeş cinsiyeti ve yaşam deneyimi

Bu çalışma sadece geniş bir veri seti kullanımında yenilikçi olmakla kalmıyor, aynı zamanda bir kardeşin cinsiyetinin kişilik özellikleri üzerindeki nedensel etkilerini belirlemek için tutarlı bir yöntem de uyguluyor. Bilim insanları güvenilir nedensel etkileri tahmin etmek için, ilginç bir doğa gerçeğinden yararlanıyor: Ebeveynler bir kez daha çocuk sahibi olmaya karar verdiğinde, yeni doğacak çocuğun kız mı erkek mi olacağı esasen rastgeledir. Bu doğal deneyde bazı insanlara bu nedenle “rastgele olarak atanan” bir kız kardeş veya erkek kardeş bulunur. Bu durum bilim insanlarının bir sonraki en küçük kardeşleri olarak bir kız kardeşle büyüyen insanların ortalama kişiliklerini, bir sonraki küçük erkek kardeşle büyüyenlerle karşılaştırarak kardeş cinsiyetinin kişilik üzerindeki nedensel etkisini tahmin etmesini sağlar.

Yapılan deneyde bir kişinin kardeşinin cinsiyeti rastgele belirlendiği için adeta doğal bir ortamda deney yapılmış oldu.

Erkek kardeşler ve kız kardeşler

Sonuçlar, kardeş cinsiyetinin kişilik üzerinde hiçbir etkisi olmadığını gösteriyor. Dokuz kişilik özelliğinin tamamı ve özet indeksi için, küçük kız kardeşi olan kişilerin, küçük erkek kardeşi olan kişilerle ortalama olarak aynı kişilik özelliklerini gösterdiği keşfedildi. Ayrıca, ablası olan insanlarla abisi olan insanlar arasında kişilik açısından bir fark görülmüyor. 85.000'den fazla insanla ilgili verilerden oluştuğu için, bu sonuçların büyük bir hassasiyetle doğruyu tahmin ettiği düşünülüyor. Sonuçlar, erkek veya kız kardeşlerin uzun vadede birbirlerinin "kadınsı" veya "erkeksi" kişilik özellikleri geliştirmesine neden olduğu fikrini çürütmeye yardımcı oluyor.

Yapılan çalışmada kardeş cinsiyetinden bağımsız olarak insanların benzer kişilik özelliklerine sahip olduğu ve bu özelliklerin kardeşin cinsiyetinden etkilenmediği keşfedildi.

Bazı farklar mevcut

Ancak sonuçlar, kardeş cinsiyetinin uzun vadeli bir etkisinin olmadığı anlamına gelmiyor. Benzer bir metodolojik yaklaşım uygulayan diğer araştırmalar, ABD ve Danimarka'da erkek kardeşi olan kadınların daha az kazandığını gösteriyor. Asyalı nüfus üzerinde yapılan bir başka araştırma ise küçük kız kardeşi olan kadınların daha erken, ablası olan kadınların ise daha geç evlendiğini gösteriyor. Dolayısıyla, cinsiyetle ilgili ilginç kardeş dinamikleri var gibi görünüyor. Ancak görünüşe göre bu etkiler arasında kişilik yer almıyor.