Kamunun tüm verileri vatandaşa açılıyor!

Türkiye’de veri işleme çalışmalarına ve yapay zekâya verilen önem gün geçtikçe daha da artıyor.  Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç, İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen 19. Bilişim Zirvesi’nde; veri, yapay zekâ ve millî verinin önemi üzerine sunum yaptı.

Kamudan toplanan bütün veriler halka açılıyor

Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç

Geçtiğimiz Temmuz ayında “dijital Türkiye” altyapısına dair çalışmalar yapmak üzere muhtelif kuruluşlarla ortaklaşa görev yapmak üzere kurulan Dijital Dönüşüm Ofisi’nin Başkanı Dr. Ali Taha Koç kamuda toplanan bütün verilerin veri.org.tr adresinde halka açılacağını duyurdu.

"Verilerin herkes tarafından toplanmasını ve herkesin yapay zekâ uygulamalarını geliştirmesini istiyoruz"

Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Koç, "Dijital Dönüşüm Ofisi olarak topladığımız bütün kamudaki dataları veri.gov.tr adında halkımıza açacağız. Artık bu verilerin herkes tarafından toplanması ve herkesin yapay zekâ uygulamalarını geliştirmesini istiyoruz.” açıklamasında bulundu.

Dünyada veri toplama, işleme, koruma ve paylaşma konularının kapsamının mühim bir gündem maddesi haline geldiğini Koç şu sözleriyle ifade etti:

"Dünyada her yıl toplanan veri 41 zetabyte data üretiliyor, yani 41 trilyon gigabyte büyüklüğünde. Türkiye'de yılda üretilen data 500 exabyte, yani 500 milyar gigabyte büyüklüğünde. Peki bunların veriden değere dönüşmesi için ne yapmalıyız? Milli ve yerli bir bakış açısıyla yaklaşarak ilerlemeliyiz. Nasıl ki ülkemizin her karış toprağı canımız pahasına değerliyse aynı şekilde her byte verimize de aynı şekilde önem vermeli ve özen göstermeliyiz."

“İnsan, iş süreçleri ve teknoloji alanında bütüncül dönüşüm…” sloganıyla göreve başlayan Dijital Dönüşüm Ofisi Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak faaliyet sürdürüyor.

“Veri kömür olsa doğru etiketlendi zaman elmasa dönüşebilir”

Taha Koç, Türkiye’de veriyi toplama, veriden yola çıkarak katma değer kazandırma gibi kapsamlarda önemli açıklamalarda bulundu. Koç sunumunda, "Dijital Dönüşüm Ofisi olarak topladığımız bütün kamudaki dataları veri.gov.tr adında halkımıza açacağız. Artık bu verilerin herkes tarafından toplanması ve herkesin yapay zeka uygulamalarını geliştirmesini istiyoruz. Bizim amacımız, verinin sadece toplanması değil, doğru etiketlenmesi... Bu konuda mottomuz çok açık; veriniz kömür olsa bile doğru etiketlendiği zaman elmasa dönüşebilir. Gazi Üniversitesi'yle bir çalışma yaptık. 34 bin tane MR datası alarak bunları işledik. Kural tabanlı değil de deep learning (derin öğrenme) temelli teknolojiyi kullandık. 34 bin MR verisini etiketledik. Yapay zekâ uygulamamız sağlıklı MR verisi üretmeyi başardı. Biz bunu nasıl kullandık? Aradaki farka baktık. Arada çok büyük fark yoksa burada 'tümör vardır' veya 'yoktur' dedik. Tarımda, kamuda pek çok alanda gözle görülür, bu işin nasıl olacağını anlatan çalışmalar yapmaya devam edeceğiz."

Tutulan veri ancak işlenerek anlam kazanıyor

Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan

Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, karar vermede artık veriye yönlenildiğini, yapay zekâ konusunda strateji belirlenirken de bulut teknolojileri, robotik, artırılmış gerçeklik gibi alanlarda araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılması gerekliliğini belirtti. Günümüzde tutulan verinin ancak işlenerek anlam kazandığını, devreye aldıkları Büyük Veri Laboratuvarı’nda da büyük veri ve yapay zekâ kapsamlarında çalışıldığını aktardı.
“Tanklarla tüfeklerle savaş miktarı azaldı”

Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Sayan, "Önümüzdeki yıllarda yapay zekanın yer aldığı küresel pazarda ülkemizin söz sahibi olabilmesi için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Siber güvenliği önemsemeliyiz. Bildiğiniz gibi artık tanklarla tüfeklerle savaş miktarı azaldı. Bugün savaşlar tek tıkla en çok kullandığımız cihazlar üzerinden devam ediyor. Burada 'ben tehlikenin menzilinde değilim' gibi bir rahatlığa ermek mümkün değil. Bu saldırıların menzili ve kapsamını önceden tespit etmek çok zor."

“Türkiye pazarının 2022’de 477 milyon dolara ulaşması bekleniyor”

Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Kurulu Üyesi Hakan Yurdakul, büyük veri pazarının 2024 yılında 83 milyar dolara ulaşacağını, bu büyümenin de küresel gayri safi millî hasıladan çok daha hızlı olmasının beklendiğini ifade etti.

Hakan Yurdakul, büyük veri çalışmalarının en fazla yazılım sektöründe büyüyeceğini, yazılımın da 2024 yılında yüzde 324 büyüyeceğinin ön görüldüğünü aktardı ve büyük veri çalışmalarının önümüzdeki 2-3 yılda Türkiye’nin eğilimlerini belirleyeceğini söyledi. Ayrıca, büyük veriden en çok etkilenecek 3 sektörün de; telekomünikasyon, bankacılık ve kamu olacağını da belirtti.

Veriden elde edilen bilgi düşünme biçimini etkileyecek

Yurdakul, "Büyük veri konusunda Türkiye pazarının 2022'de 477 milyon dolara ulaşması bekleniyormuş. Peki biz buradan nasıl bir fayda sağlayacağız, nasıl para kazanacağız? Tabii, veri daha nesnel bir şey. Veriyi veri olsun diye tutmuyoruz, ondan bilgi elde ediyoruz ve bilgi çok değerlidir. Bu noktada düşünme biçimimizi yeniden gözden geçirmeliyiz."

Peki yapay zekâ nedir? Günümüzde nasıl kullanılıyor?

Yapay zekâ, bilgisayar bilimi ve istatistik alanlarının ortak pratiğiyle meydana gelen, büyük sayısal verilerin belli bir filtreden geçirilip elde edilmesiyle anlamlı sonuçların meydana gelmesine yarayak; istatistiksel yöntemlerin yorumlanması ve bu yorumlara göre en optimum kararların alınmasına yarayan bir sistem olarak karşımıza çıkıyor.

Facebook’un Londra’daki merkezindeki yapay zekâ departmanında araştırmacı olarak görev yapan Dr. Edward Grefenstette, , “Filmlerin ve medyanın aksettirdiği yapay zekâ algısı gerçek değil, bu tür olaylar gerçekleşmeyecek.” ifadesini kullandı.