Google’ın yapay zekası, depremin ardından yaşanan artçı sarsıntıların bölgesine tespit edebilecek. Konuyla ilgili ilk çalışmalar başarıyla sonuçlandırıldı.
Büyük bir depremin sebep olacağı etkiler sadece olay anı geçtiği zaman sonlanmıyor. İlk ana sarsıntının ardından geçen saatlerden sonra bile artçı nitelikte ufak depremler meydana gelebiliyor.
Hatta bazen artçı sarsıntı denilen bu depremler ana depremden bile daha fazla hasar meydana getirebiliyor. Genel olarak değerlendirdiğimizde ise artçı bir sarsıntının boyutunu bilebilmeye, lokasyonunu tespit edebilmekten çok daha yakınız. İşte bilim insanları tarafından bu hususa önemli bir çözüm getirildi.
Çözüm Harvard Üniversitesi’nde bulunan araştırmacılardan ve Google’ın yapay zeka bölümünden geldi. Ortak olarak geliştirilen bu sistemin yapay sinir ağlarını dikkate aldığı ve mevcut olan en iyi gözlem tipinden bile çok daha iyi olduğu iddia ediliyor.
Artçı olan sarsıntıları tahmin edebilmek adına şu anda kullanabildiğimiz en iyi aracın Coulomb gerilme değişimi olduğu biliniyor. Bu modelin kullanımında bir depremin kayanın üzerindeki oluşturduğu jeolojik olan gerilim hesaplanarak kendisinden sonraki lokasyonun artçı şokunu yaşayabilme olasılığı tespit edilebiliyor.
Coulomb sisteminin, artçı şokların yerini bilmek konusunda şu ana kadar tespit edilmiş ciddi bir başarısı bulunmuyor. Peki çare ne? Yapay zeka!
Yapay zeka artçı depremleri tahmin ediyor!
Araştırma ekibi tarafından artçı sarsıntıların yerini anlayabilmek adına yapay zekaya başvuruldu.
Ekip tarafından ilk olarak yapay sinir ağı 131 bin adet ana şok ve artçı şok deprem verisiyle besledi. Sinir ağı tarafından bu veriler kullanıldı ve 5 km uzunluğunda yapay alanlar oluşturuldu. Her alanda, sistem tarafından bir artçı şok olup olmadığı kontrol edildi ve meydana geldiyse şayet bu alanlarda ana depremin yarattığı gerilimlerle arasındaki ilişki tespit edildi.
Ekip hazırlanan bu sinir ağını 30 bine yakın ana şok-artçı şok olayında teste tabi tuttu ve sistem tarafından artçı şokların yerini önceye oranla çok daha doğru bir şekilde tahmin ettiği ortaya koyuldu.
Araştırmaya ilişkin açıklama yapan proje sorumlularından Phoebe DeVries şunları söyledi: “Artçı sarsıntı tahmini özellikle makine öğrenimine çok uygun bir sorun. Çünkü artçı davranışları etkileyebilecek çok fazla fiziksel olay var ve makine öğrenimi bu ilişkileri analiz etmede son derece başarılı. Artçı şok tahmininde yapılabileceklerin ilk adımını attık ve gelecekten ümitliyiz.”
Algoritma şu anda denemelerinde kusursuz olmamasına karşın araştırmacılar ilk denemelerden elde edilen sonuçlardan oldukça mutlular çünkü sistemin daha da geliştirilmesi adına ilk gelişmelerin başarılı olduğunu ifade ediyorlar.
