Doç. Dr. Gül Esra Atalay: "Çocukların çocuklukları pazarlanıyor"
Günümüzde birçok çocuk sosyal medya kullanıcısı, içerik üreticisi yani zamanlarının büyük çoğunluğunu sosyal mecralarda geçiriyorlar. Bu durum sosyal medyayı kullanan kullanmayan 18 yaşından küçüklerin haklarının sosyal medyada ihlallerini de beraberinde getiriyor. Bu hak ihlallerini aslında hem ebeveynler hem okullar hem de ticari pazarlama faaliyetleri gerçekleştiriyor.
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Doç. Dr. Gül Esra Atalay Habernediyor muhabiri Zelal Direkçi ile Sosyal medyada işlenen çocuk hak ihlalleri üzerine konuştu. Atalay, “Örneğin Türkiye için baktığımızda Youtube gibi sosyal mecralara giriş yaşı 13. Fakat baktığımız zaman bunu tam tersini görüyoruz. Çok küçük yaşlardan itibaren sosyal medyada çocukları içerik üreticisi olarak görüyoruz. Zaten küçük yaşlarda bu mecralardaki içerikleri maruz kalıyorlardı.” dedi.
Atalay, “Özellikle artık belirli bir üne kavuşmuş “youtuber” ya da “influencer” gibi çocukların aileleri tarafından bu işe kanalize edildiğini görüyoruz. Birçok aile çocukları üzerinden çok ciddi maddi gelir elde etmeye başladı. Ama bu sırada çocuğa neler oluyor konusu üzerinde az konuşulan bir problem.” dedi.
“Çocukların çocukluklarının pazarlanması söz konusu”
Çocuklarla ilgili çekilen videoların birçoğunun aslında onların hayatlarından kesitler olduğunu belirterek çocukların günlük hayatta arkadaşları ile oynamasının, alınan hediyeleri kameralar önünde açmasının “çocukların çocukluklarının pazarlanması” olarak değerlendiren Atalay, bunların çok ciddi hak ihlalleri olduğunu vurguladı.
Son dönemde popülitesi artan cinsiyet öğrenme partilerinde çocukların daha doğmadan cinsel kimliklerinin ifşa edilmesi, ultrason fotoğraflarının sosyal mecralarda paylaşılmasının da aslında bir hak ihlali olduğunu belirten Atalay, “Ebeveynler genellikle kendilerini ifade etmek için bu tarz paylaşımlar yapıyorlar. Fakat bu durumda çocuk kişilik haklarının zedelenmesi söz konusu. Çocuklar hakkındaki paylaşımların hepsi ‘dijital ayak izine’ ekleniyor. Ve hiç kimse kendi rızası dışında oluşturulan bu izlere izin vermez. Dolayısıyla çocukların daha doğmada sosyal medyada var olması da bir hak ihlalidir” dedi.
