Araştırma: Küresel ısınma okyanusları değiştiriyor

Avrupa Komisyonunca finanse edilen ve global okyanus tahmin ve analiz merkezi olan Mercator Ocean International'ın uyguladığı okyanus gözlem programı Copernicus Marine Service'a ait 'Okyanus Durumu Raporu' paylaşıldı. Rapor, 14 ülkedeki 30 kurumdan 80'i aşkın katılımcının katkısıyla uluslararası bilimsel iş birliği kapsamında oluşturuldu.

Raporda, yoğunlaşan ısı dalgaları, biyolojik üretimdeki değişimler ve okyanus sirkülasyonundaki düşüş dahil olmak kaydıyla, okyanus sistemlerindeki birtakım olağan dışı gelişme analiz edildi.

Bu doğrultuda, global deniz yüzeyi sıcaklığı Nisan 2023'te 21,1 dereceyle rekor düzeye ulaştı ve Haziran-Temmuz-Ağustos 2023 döneminde okyanusların muhtelif noktalarında topluluk, biyolojik çeşitlilik ve iklimler üzerinde menfi etkilere sebep olan yoğun deniz ısı dalgası hadiseleri meydana geldi.

Bilim insanları, okyanusların geçtiğimiz yüzyıla nazaran çok daha hızlı bir şekilde ısındığını ve yükseldiğini belirledi.

Denizlerde yaşanan sıcak hava dalgası hadiseleri her 5-10 senede bir artarak çok daha yaygın bir hal alırken, soğuk hava dalgaları ise seyrekleşti. Okyanusların sağlığıyla ilişkili olan deniz türleri ve insan çalışmaları için tehdit teşkil eden sıcak hava dalgalarının, denizlerdeki doğal yaşamı ve besin zincirlerini kalıcı bir şekilde değiştirerek bütün ekosistemi etkileme ihtimali bulunuyor.



Antarktika buzu küçülüyor

Antarktika'da deniz buzu 2023'te dramatik bir biçimde küçülerek Mayıs-Haziran 2023'te kayıtlardaki en düşük düzeye indi. Antarktika buzu, Polonya'nın yedi katından çok daha büyük bir bölgeye tekabül eden 2,2 milyon kilometrekare büyüklüğünde alan yitirdi. 

Arktik deniz buzunun 1979 senesinden bu yana 3,5 milyon kilometrekare yitirerek devamlı olarak azaldığı saptandı. Bu sayı, İspanya'nın yedi kat büyüklüğünde bir alana karşılık geliyor.

Okyanuslardaki olağan dışı hava şartları ve sıcaklık artışı sebebiyle, İskoçya etrafındaki sularda 2021 yılının yazında iki deniz planktonu patlaması meydana geldi ve deniz turkuaz renge dönüştü.

Kasım 2021 tarihinde şiddetli bir siklon olarak bilinen Blas Fırtınası'nın akabinde, Balear Adaları'nda son dokuz senenin en yoğun kabarma hadisesi gözlendi. Kıyı kabarması, kıyı ekosistemleri ve açık deniz sularını birbirine bağlarken, su ürünleri yetiştiriciliğini, balıkçılığı ve su kalitesini olumsuz yönde etkiliyor.

Rapor doğrultusunda, 2017-19 döneminde İskoçya-Grönland arasında okyanus ısı alışverişinde yüzde 4 ila 9 arasında düşüş görüldü.